Een tijd geleden kreeg ik een uitnodiging voor een kookworkshop van Schar, waar Noortje Herlaar ook aanwezig zou zijn.
Helaas ging de lunch niet door, maar ik mocht Noortje wel interviewen.

Wie is Noortje? Je kan haar kennen van de tv-serie “Moeder, ik wil bij de revue” of “Ramses”. Daarnaast heeft ze een aantal jaren geleden de rol van Mary Poppins gespeeld in de gelijknamige musical. Tenslotte is ze het nieuwe gezicht van Schar.

Hoe lang had je, achteraf gezien, al klachten?

Vanaf mijn 18e kreeg ik veel last van buikkrampen. Ik heb toen verschillende artsen bezocht en zelfs een tijd lang een suiker en tarwe-vrij dieet gevolgd. Tijdens mijn theateropleiding had ik er veel last van, en zorgde het ook voor veel spanning in m’n lichaam. Doordat de verkramping zoveel optreedt in je buik, heeft dat zelfs op je stembanden effect uiteindelijk. 

Hoe is coeliakie bij jou ontdekt?

Jarenlang had ik last van mijn buik. Op de meest onverwachte momenten kwamen de krampen opzetten. Tijdens avondjes uit of als ik een voorstelling aan het spelen was. Het begon bijna bij me te horen. Toen ik vijf jaar geleden de hoofdrol in de musical Mary Poppins speelde, kwam het tot een dieptepunt. De lange dagen, altijd moeten presteren, continu buikpijn. Ik kon niet meer. Mijn vriend zei toen: Je gaat nú naar de huisarts.

In eerste instantie kreeg ik weinig begrip van de huisarts. Ik heb flink moeten doorzeuren voor een allergietest. Maar na de bloedtest was het eigenlijk meteen duidelijk. En de darmbiopt in het ziekenhuis bevestigde de uitslag: coeliakie. Hoewel dit zeker geen gemakkelijk ziektebeeld is, viel er toch een last van mijn schouders. Eindelijk kon ik er iets aan doen!

(Bron: Schär)

Het herstel

Hoe was de overgang van glutenvol naar glutenvrij eten voor jou?

Ik vond de overgang in het begin heel lastig. Ik kon het bijna niet geloven dat ik zoveel dingen nooit meer mocht eten. Ik kan me herinneren dat ik het wel drie keer aan de arts gevraagd heb “ Maar echt NOOIT meer?”. En ik weet nog zo goed dat ik voor het eerst naar de supermarkt ging. Ik had al m’n moed bij elkaar geraapt om iets heel lekkers voor mezelf te gaan maken en ik dacht met sushi heel slim bezig te zijn. Ik kon wel janken toen ik op de soja-saus en de rijstazijn ook gluten zag staan. Ik had het idee dat er gewoon geen opties waren. Ik was ten einde raad. De eerste periode heb ik veel glutenvrije pasta gegeten en simpele rijstgerechten. Als je me vraagt wat ik het moeilijkste vond, dat is dat deze hele overgangsperiode. Dat je bij praktisch ieder gerecht of ingrediënt nog moet opzoeken of het gluten zou kunnen bevatten. En dan vooral zodra je buiten de deur gaat eten. Dat driekwart van de eettentjes al afvallen als je met je vriend ergens gaat eten. 

Wat vond je moeilijk en wat vond je makkelijk?

Het moeilijkste vond ik dat ik geen vers brood en verse pizza meer mocht. Alle frituurhapjes gaan me wat makkelijker af, omdat patat wel nog steeds mag soms  

Verdwenen je klachten snel of juist niet?

Ik had al vrij snel nauwelijks nog kramp in m’n buik. Wel heb ik de eerste periode nog erg veel last gehad van m’n huid. En ik had geloof ik pas na een half jaar het gevoel dat het echt beter ging met mijn darmen. Dat merkte ik dat vooral bij het naar de wc gaan.

Een leven met coeliakie

Heb je er bewust voor gekozen om met je coeliakie in de openbaarheid te treden?

Als mensen met mij over coeliakie willen praten of dingen willen vragen, vind ik het fijn om erover te kunnen delen. Het is niet zo dat ik mijzelf als boegbeeld naar voren wil gooien. Ook omdat de uitingen en consequenties voor iedereen zo verschillend zijn. Je hoort soms zulke heftige verhalen. Maar voor mijzelf zie ik geen reden om er geheimzinnig over te doen. Schär heeft mij benaderd en ik hoop dat ik wellicht een heel klein steentje kan bijdragen aan de bekendheid van coeliakie. 

Houd jij je streng aan het dieet? Is het met jouw leven mogelijk om je streng aan het dieet te houden?

Ik houd me heel streng aan mijn dieet. Als ik in een theatervoorstelling speel, is het sowieso gebruikelijk dat iedereen zijn of haar eigen eten mee brengt. Meestal word er alleen in de periode voorafgaand aan de première eten verzorgd. Ik kook dus eigenlijk altijd zelf. Bij een filmset is er wel altijd een cateraar en is het eten over het algemeen heel goed verzorgd. De catering is altijd goed op de hoogte van alle allergieën van de gehele cast en crew van de set. Het is ook in het belang van de productie dat iedereen gezond en fit blijft.

Ik vind het niet heel makkelijk om op het laatste moment iets glutenvrij te krijgen in een theater. Hoewel dat per theater wel kan verschillen. Als ik zelf niks bij me heb, eindig ik vaak met een simpele salade van een supermarkt of eventueel uit een keuken van het theater of nabij restaurant. 

Wat voor klachten heb je als je wel gluten hebt gegeten?

Als ik wel gluten heb gegeten, krijg ik een soort koortsaanval en moet ik rennen naar de wc… De reactie is heftiger naarmate ik meer heb binnen gekregen geloof ik. Ik heb een tijdje geleden twee dagen ziek op bed gelegen met misselijkheid en veel overgeven.  

Neem je wel eens risico of vermijd je die juist in bepaalde gevallen?

Ik bedoel: Ik ga regelmatig uit eten. Ook al gaat het soms fout (een klein beetje fout tot erg fout). Dat risico neem ik. Misschien naïef, maar ik vertrouw op mijn voorgevoel. (En als ik die negeer, gaat het meestal fout).
Maar, als ik een bewonersavond voor mijn werk heb, ga ik daarvoor nooit uit eten. Ik wil niet het risico nemen dat ik me die avond niet goed voel of zelfs ziek wordt.
Hoe doe jij dat?

Als ik hele belangrijke dingen heb voor m’n werk en ik echt moet presteren, probeer ik van te voren heel veel zelf te koken en niet uit eten te gaan. Om geen risico te nemen. Daarnaast neem ik wel eens risico en dan gaat het soms maar een beetje fout, maar dan ben ik niet altijd dagenlang ziek gelukkig. Als ik twijfel bij de catering of in een restaurant, probeer ik meestal voor de veiligste optie te gaan. Bij een cateraar betekent dat vaak iets overslaan. Gelukkig blijft er dan meestal nog genoeg over.

Mis je een specifiek glutenvol product?

Pizza was absoluut een van mijn favorieten. Maar dat is het eigenlijk nog steeds wel. Gelukkig heeft Schär een goede basispizza in haar assortiment. Maar zelf maak ik ook graag pizza’s. Ik vind het leuk om met verschillende bodems te experimenteren. Laatst heb ik een bodem van bloemkool gemaakt en dat was heel erg lekker! En een kaassoufflé was ook altijd wel een guilty pleasure. 

Wat vind je het lekkerste glutenvrije recept?

Oh ik vind het altijd zo lastig om iets als favoriet te betitelen. Ik heb de afgelopen jaren zoveel glutenvrije lekkernijen ontdekt. Ik vind de chocoballen (recept van Rens Kroes) heel erg lekker, en die maak ik ook graag voor mijn glutenvolle vrienden. Daarnaast vind ik tapiocameel altijd wel erg handig om redelijk snel een lekkere pizza-bodem van te kunnen maken. Een tosti met Schär Meesterbakker-brood voor de snelle lekkere hap. En ik vind het ook heel lekker om uitgebreid te koken. De laatste tijd ben ik weer met m’n plenty kookboek aan de gang. Pompoen uit de oven met een tahin-sausje. Om je vingers bij af te likken! 

Dank je wel Noortje, voor je openhartige antwoorden!
Wil je meer lezen over Noortje haar glutenvrije leven? Volg haar dan blog op Schärhttp://www.schaer.com/nl/glutenvrij-leven/noortje-herlaar.