In het Glutenvrij magazine stond een Amerikaans onderzoek: Op welke leeftijd is je kind zelfstandig in staat om te gaan met de vele aspecten van coeliakie. Ik vond de leeftijden meestal erg hoog (en soms erg laag). Daarom maakte ik een enquête over Nederlandse kinderen. De enquête werd door 80 mensen ingevuld, maar het blijkt dat de uitslag niet zo eenduidig is…
Hiaten in de enquête
Vragen niet eenduidig
Voor mijn enquête heb ik de vragen uit het Glutenvrije magazine grotendeels over genomen. Uit de reacties op Facebook die ik kreeg, en een gesprek dat ik met Saskia voerde, blijkt dat ik de vraagstelling anders had moeten formuleren. Of er voorbeelden bij had moeten zetten. De vragen (en daarbij de antwoorden) waren niet eenduidig.
Maar omdat er toen al veel reacties op de enquête waren, heb ik de vragen niet meer veranderd.
Geen rekening gehouden met de leeftijd van diagnose
ANNA: IK VRAAG ME AF OF DIT ONDERZOEK REKENING HOUDT MET LEEFTIJD VAN DIAGNOSE. WANT DAT KAN DE GEMIDDELDE LEEFTIJD ERG SCHEEF TREKKEN.
Nee, daar is in mijn enquête geen rekening mee gehouden.
Overige aspecten
Tenslotte spelen er nog vele andere factoren mee die niet direct met de leeftijd te maken heeft. Is het kind opgegroeid met glutenvrij, of pas op latere leeftijd mee in aanraking gekomen? Hoe assertief is het kind? Hoe zelfstandig is het kind? Wat voor voorbeeld krijgt het kind van de ouders?
Hoe dan ook, de resultaten van deze enquête zijn (zoals ik al verwacht had) heel anders dan die resultaten van het Amerikaanse onderzoek.
NAOMI: PERSOONLIJK DENK IK DAT NEDERLANDSE KINDEREN ZELFSTANDIGER ZIJN DAN AMERIKAANSE KINDEREN.
IK: DAT DENK IK OOK! AL VIND IK 11 JAAR ERG VROEG VOOR IN STAAT OM IN EEN RESTAURANT TE INFORMEREN NAAR DE MANIER WAAROP HET VOEDSEL WORDT BEREID. OOK VEEL VOLWASSEN HEBBEN DAAR MOEITE MEE.
EN WAT DENK JE VAN EEN BUITENLANDSE REIS VOORBEREIDEN?
14 A 15 JAAR?? VIND IK SOWIESO ERG VROEG, OOK ZONDER COELIAKIE.
1. Glutenvrij symbool
Wanneer is je kind oud genoeg om het glutenvrije symbool te herkennen?
AMANDA: IK HEB HET INGEVULD, VEEL ANTWOORDEN ZIJN VOOR ONZE DOCHTER VAN TOEPASSING OP DE LEEFTIJD DAT COELIAKIE WERD ONTDEKT, DUS ALS HET EERDER WAS ONTDEKT, ZOU ZE BIJVOORBEELD CROSSED GRAIN LOGO EERDER HEBBEN ERKEND. DE VRAAG WANNEER COELIAKIE ONTDEKT IS VIND IK EEN ESSENTIËLE VRAAG.
Volgens het Amerikaanse onderzoek is dit bij 8 jaar oud.
2. Eten in een ruimte waar gluten gegeten worden
Zoals Saskia terecht opmerkte, is dit natuurlijk totaal afhankelijk van de situatie.
Mijn dochter had op het kinderdagverblijf een plekje waarvan iedereen wist: Dit is van Mirthe, daar mogen wij niet aan komen.
Dat is totaal iets anders dan voor jezelf op kunnen komen als de kruimels in het rond vliegen…
Volgens het Amerikaanse onderzoek kan een kind vanaf 8 jaar eten in een ruimte waar ook gluten gegeten worden.
EVA: O JEE, ALS ZE NIET VEILIG IN DEZELFDE RUIMTE KUNNEN ETEN ALS NIET-PATIENTEN TOT ZE 8 JAAR ZIJN, WORDT KINDEROPVANG, PEUTERSPEELZAAL EN SCHOOL WEL INGEWIKKELD?
3. Vragen of iets glutenvrij is
Als 3-jarige vroeg Mirthe al of iets glutenvrij was. Of wordt er iets anders bedoeld met “vragen of iets veilig gegeten kan worden.“?
AN: MIJN ZOONTJE EET GLUTENVRIJ SINDS HIJ 1,5 JAAR IS, MOMENTEEL IS HIJ 6,5 JAAR EN HIJ WEET GOED WAT WEL EN NIET KAN EN ALS HIJ NIET ZEKER IS, VRAAGT HIJ HET WEL, ZELFS AAN VREEMDE (BIJV. IN DE WINKEL).
Volgens het Amerikaanse onderzoek is dit bij 7 jaar.
4. Het etiket lezen
Wanneer kan je kind het etiket lezen en constateren of iets glutenvrij is?
Etiketten lezen is best moeilijk. Wanneer is het ingestudeerd en wanneer is het echt weten, echt snappen? Zelfs veel volwassenen hebben nog moeite met het lezen van etiketten.
Deze vraag stond niet in het Amerikaanse onderzoek.
5. Vaststellen dat iets (niet) veilig is om te eten
MARJOLEIN: PUNTEN 1, 2, 3 EN 5 KAN MIJN DOCHTER VAN 4 AL (EN AL BEST EEN TIJDJE OOK). IK DENK PERSOONLIJK DAT HET HEEL ERG AFHANGT VAN ZOWEL HET KIND ALS DE OPVOEDING VAN DE OUDERS… IK NEEM ALLE LEEFTIJDEN MAAR MET EEN KORRELTJE ZOUT 😉
Volgens het Amerikaanse onderzoek is dit bij 7 jaar.
6. Herkennen en beschrijven van het effect van gluten binnen krijgen
Deze vraag is multi interpretabel.
Mirthe kan heel goed vertellen wat er gebeurd als ze gluten binnen krijgt. (Overgeven, moe, geen honger/veel honger + darmen gaan kapot). Maar op het moment suprême voelt ze zich alleen maar heel naar en kan ze alleen maar huilen. Ze kan niet aangeven dat ze gaat overgeven.
Daarnaast is het ook afhankelijk van het effect wat het kind heeft. En het effect kan in de loop van de jaren ook veranderen…
Volgens het Amerikaanse onderzoek is dit 8 jaar.
7. Uitleggen wat coeliakie is
Volgens het Amerikaanse onderzoek is dit met 9 jaar oud.
JESSY: VIND DE LEEFTIJDEN HARTSTIKKE HOOG DIE WORDEN GENOEMD. DIT JAAR (8JR) HEB IK ZELF GEEN GESPREK/MAIL/BRIEF MET DE NIEUWE JUF GEHOUDEN/GEDEELD. ZE GING HET ZELF UITLEGGEN EN KAN DAT OOK PRIMA ZELF. MET 3 JR VROEG ZE BIJ ALLES WAT ZE KREEG OF HET WEL GLUTENVRIJ WAS. MAAR IK HEB WEL EEN MONDIGE EN ASSERTIEVE DAME GETROFFEN. DENK DAT DAT WEL VEEL HELPT.
Misschien was een betere vraag geweest: Wanneer kan je kind goed een spreekbeurt houden over coeliakie?
8. In een restaurant informeren en doorvragen of iets glutenvrij is
SIMONE: IK DENK OOK ECHT AFHANKELIJK HOE JE KIND IS. WAS HET ASSERTIEF OF EERDER VERLEGEN? DAT MAAKT TOCH UIT OF JE DOOR DURFT TE VRAGEN ALS KIND. TROUWENS ALS VOLWASSENE OOK
Volgens het Amerikaanse onderzoek is dit met 11 jaar.
9. Een uitje/reis voorbereiden rekening houdend met glutenvrij
Gaat dit om een dagje dierentuin, waarbij je eten mee neemt voor die dag? Of om een meerdaagse reis waarbij van te voren dingen uitgezocht moeten worden, tijdens de reis navraag gedaan moet worden en vaak geïmproviseerd moet worden? Ik was niet duidelijk in deze vraag…
Het Amerikaanse onderzoek maakt verschil in een binnenlandse reis (13 jaar) en een buitenlandse reis (14 jaar). Beide leeftijden vind ik überhaupt erg jong, ook als je geen rekening hoeft te houden met glutenvrij.
Bij een uitje (naar de dierentuin bijvoorbeeld) ben ik het helemaal eens met de respondenten van mijn enquête. Ik denk dat de meeste kinderen dat met 12-14 jaar heel goed kunnen.
Dank je wel Saskia voor het doornemen van de enquête, waardoor ik extra besefte dat de uitslagen van deze enquête niet eenduidig zijn. Dank je wel iedereen die de enquête heeft ingevuld en/of die een reactie heeft gegeven.
Wil je meer lezen? Lees eens Hoe voed je je kind zo op dat coeliakie zijn leven niet overheerst, maar dat het ook niet gebagatelliseerd wordt? Een lijst met 11 tips.