Afgelopen week zag ik enthousiaste berichten op Facebook over koningslekkers: glutenvrije oranje soesjes bij de Spar en oranje moorkoppen bij Boni. Normaal ben ik huiverig bij bakkerij producten: de kans op besmetting met tarwemeel is groot. Maar nu was ik nieuwsgierig. Helaas…

Oranje soesjes van de Spar

De dag voor koningsdag vond ik de oranje soesjes bij de Spar. Tot mijn verrassing stonden er inderdaad geen glutenbevattende ingrediënten op de verpakking. Sterker nog: er stonden sporen van noten en pinda’s vermeld, maar niet van gluten. Ondanks dat er geen ‘glutenvrij’ op de verpakking stond, durfde ik het aan.

Mijn dochters en ik genoten allemaal van 2 soesjes en wilden de anderen bewaren voor koningsdag.

Ziek…

Helaas, na ongeveer 2 uur werden Mirthe en ik allebei ziek. Ik had hartkloppingen, was misselijk, buikkrampen, had zweetuitbraak en had het koud. Daarna kwam mijn volledige darminhoud er met kracht uit. En nog een keer. En nog een keer. En daarna overgeven.

Maar het meest vervelende vond ik dat ik Mirthe niet kon bijstaan. Zij was ook zo ziek en ik kon niets voor haar doen omdat ik zelf zo ziek was…

Een duidelijke glutenreactie, van ons allebei. Mijn niet glutenvrije dochter had nergens last van.

#doeslief

Ik plaatste een bericht op Instagram en Facebook om anderen te waarschuwen. Er kwamen veel lieve berichtjes om ons beterschap te wensen.

Maar daarnaast kwamen ook berichten als “Niet lullig bedoeld maar het gaat bij veel mensen dus wel goed… hoe weet je dan dat ze niet glutenvrij zijn? Bevestiging gekregen van de spar?”

In het begin antwoordde ik nog netjes dat het duidelijk een glutenreactie was en dat dit het enige was dat Mirthe en ik beiden gegeten hadden. Maar al snel had ik er genoeg van, elke keer dezelfde vraag.

Mijn oudste dochter en haar vriendin lazen de reacties en zeiden: “Waarom zeggen ze dat allemaal, het is toch duidelijk dat jullie er ziek van geworden zijn? Je wil toch alleen maar waarschuwen?“

Onleuk!

Wendeline reageerde op Facebook zo goed op deze reacties! Waardoor ik besloot deze blog te schrijven. Wendeline heeft ook coeliakie, net als haar twee kinderen, ze is voedingsdeskundige en super geïnformeerd over de medische kant van coeliakie.

“Ik ben verbaasd over alle reacties hier. Elke coeliaak is anders, en elke coeliaak reageert per besmetting anders. Dat iemand ze zonder problemen eet is dus helemaal geen bewijs dat ze glutenvrij zijn! Het is pijnlijk om tegen iemand met coeliakie te zeggen dat de glutenreactie wel door iets anders zal komen (virus, griepje). Een ‘ervaren’ coeliaak voelt donders goed aan waar hij/zij ziek van is geworden. In de gewone wereld is al genoeg onbegrip, laten we hier niet ook al beginnen met iemand twijfel aan te praten. Echt heel onleuk!”

Terugroepactie

Na het weekend, drie dagen na onze glutenfout kwam een terugroepactie van de soesjes.

Vragen…

Maar ik had nog vragen… Dus mailde ik naar de Spar:

(…)
Gisteren werd duidelijk dat de soesjes teruggehaald werden, dat in de batch met tht-datum 30 april tarwe was verwerkt.
Nu mijn vraag: Hoe kan het dat in de batch van 30 april tarwe is verwerkt en in de andere batches niet?
Zijn de soesjes in een ruimte geproduceerd waar ook glutenvolle producten worden verwerkt?
Wat is het verschil tussen de soesjes van 30 april en van de andere batches? Qua ingrediënten en qua productie?

Vier dagen later kreeg ik antwoord:

Afgelopen periode zijn wij overgestapt van soesjes waarin geen glutenbevattende granen verwerkt zijn naar soesjes met gluten. Deze werden nog enige tijd geleverd. De fout is hierdoor ook ontstaan bij de batch met tht 30-04-2024. In de toekomst zullen we niet meer met verschillende recepturen werken, zodat dergelijke fouten beter voorkomen kunnen worden. 

De soesjes waren niet wettelijk glutenvrij. Sporen van gluten konden aanwezig zijn aangezien in dezelfde fabriek ook granen met gluten verwerkt werden en door mogelijke besmetting van steungewassen op de velden. De productielocaties werkten met de vital methode om de ingrediënten declaratie te bepalen.

Nogmaals onze excuses voor het ongemak.

Anne van Glutenvrije Bubbel kreeg dezelfde reactie en nog een aanvulling van de Spar:

Je meldt dat op het etiket dat is gestuurd, geen gluten staan vermeld. Ik heb gevraagd aan de collega’s van kwaliteit waarom hiervoor is gekozen:

We hebben een receptuur gehad waarin geen glutenbevattende granen zijn verwerkt. Voor de term glutenvrij geldt een wettelijke grens die met analyses onderbouwd moet zijn. Dit product is niet hierop ganalyseerd en is dus volgens de wet niet glutenvrij. We gebruiken risico berekeningen om te bepalen wat er op een etiket moet komen qua sporen van gluten of tarwe. De kans dat er inderdaad gluten aanwezig zijn is erg klein, dus hebben we een keuze gemaakt om daar geen waarschuwing voor te vermelden.

Tenslotte

Ik ben het volledig eens met Wendeline: Ik weet heel goed wanneer het een glutenfout is en wanneer iets anders. Ik was dus ook geschokt door de reacties op Facebook en op Instagram.

Maar de volgende keer zal ik het toch weer doen: Waarschuwen voor een product dat toch niet glutenvrij is. Of een restaurant waar het niet goed is gegaan. Al kan ik maar bij 1 persoon voorkomen dat ze ook ziek worden!

En, die bakkerij producten die ‘per ongeluk’ glutenvrij zijn, die eet ik niet meer!