Als afsluiting van de glutenvrije week van Henk van Steeg was ik uitgenodigd in de studio voor een borrel.

Leuk om de radio 2 studio van binnen te zien! Hier komen dus alle radio-programma’s van radio 2 vandaan…
Het is een relatief kleine ruimte, met 2 banken voor gasten en 1 grote tafel met werkplekken voor de presentator, de producer en eventuele gasten. De presentator en producer hebben een aantal schermen voor zich en een grote hoeveelheid knopjes. Op de schermen kan je o.a. zien welke muziek er in dit programma gedraaid wordt, welke mailtjes en twitter-berichten er binnen komen, hoeveel tijd er nog is tot het volgende nieuws, en een scherm waarop ze berichtjes naar elkaar sturen.

Kantoor

Het is net een normaal kantoor: als het rustig is (als er een plaatje gedraaid wordt en geen telefoontjes gepleegd worden) is er tijd voor een praatje en een grapje. Maar soms wordt er ook snoeihard gewerkt als er iets (bijna) fout gaat of om alles exact binnen de gestelde termijn af te hebben.
En waar ik op mijn werk wel eens google om een prangende vraag te beantwoorden, doen Henk en Zegert dat ook om het radio-programma te maken of om hun nieuwsgierigheid te bedwingen: ‘Waar ken ik die stem van?’ en ‘van wie was dat nummer origineel?’.

Leven als iemand met coeliakie

Henk heeft dus een 4 dagen geleefd als iemand met coeliakie. Inclusief alle etiketten lezen voordat je het gaat eten, dat biertje laten staan, heel vaak handen wassen en zelf brood bakken.
Fantastisch dat Van Steeg tot 1 zo veel aandacht besteden aan coeliakie!
We hebben niet of nauwelijks gesproken over de symptomen van coeliakie, de mogelijke gevolgen van (onbehandelde) coeliakie, de glutenvrije hype en de gevaren daarvan of het vervelende traject dat veel mensen met coeliakie moesten doormaken voordat de diagnose werd gesteld.

Nee, het ging echt over het dagelijkse leven van iemand met coeliakie: Waar moet je op letten bij het boodschappen doen, hoe moeilijk is het om een glutenvrije lunch te krijgen, en waar moet je op letten als je iemand uitnodigt met coeliakie?
Waar loop je tegen aan, maar vooral ook: hoe blijf je hierin positief!

Beluister het laatste item hieronder:

https://web.archive.org/web/20220528210110if_/https://w.soundcloud.com/player/?url=http%3A%2F%2Fapi.soundcloud.com%2Ftracks%2F112656801&show_artwork=true

En als dat niet lukt:
Klik hier voor deel 1
Klik hier voor deel 2

Borrel

Ik kreeg een uitgebreide borrel met veel lekkere hapjes.
Alleen de borrelnootjes bleken niet glutenvrij, maar dat was een vooropgezet plan ;-).

Ik vond het een eer om aan dit programma te mogen meewerken.
En bloos nog steeds van alle mooie reacties die ik kreeg.
Henk, Zegert, bedankt voor alle moeite die jullie hebben gedaan om coeliakie iets bekender te maken. En bedankt voor jullie gastvrijheid!

https://web.archive.org/web/20220528210110/https://ikbenglutenvrij.nl/radio-2-mirjam-gaan-borrelen-bij-van-steeg/

OK. Je besluit dat je minder gluten wilt eten. Hoe doe je dat?
Hieronder geef ik voorbeelden per maaltijd.

Dit is deel 3 van de serie Gluten beperken.
In deel 1 vertelde ik dat je NIET zomaar glutenvrij moet gaan eten.
In deel 2 vertelde ik de basis van het beperken van gluten.

Gluten beperken bij het ontbijt

In haver zit in principe geen gluten. Maar haver is bijna altijd besmet met gluten. Mensen met coeliakie kunnen haver eten, maar alleen als deze uit een contaminatievrije haverketen komen. Deze zijn te herkennen aan het opschrift glutenvrij.

Mensen die gluten willen minderen, kunnen de normale haver uit de supermarkt/natuurwinkel gebruiken.

Haver is een heerlijke vervanging van gluten-bevattende granen. Het heeft smaak, het heeft vezels, het heeft goede voedingsstoffen, het heeft goede bak-eigenschappen en het vult goed.

En haver is heel veelzijdig. Net zoals tarwe kan je het gebruiken in (bijna) alle brood- en bak creaties. Mijn favoriete ontbijtjes zijn met haver: havermoutpap, havermuesli met yoghurt, ontbijtmuffins met appel en havervlokken. En veel mensen prijzen overnight-oats (Maar ik vind het geen succes).

Maar natuurlijk kan je ook anders ontbijten. Mijn dochter is gek op kaas bij het ontbijt.

In het weekend nemen wij zo af en toe (boekweit)pannekoekjes of een gebakken eitje.

En wat dacht je van fruit, groentes en natuurlijk smoothies hiervan?

Gluten beperken bij de lunch

Verandering van spijs doet eten.

Zeker bij de lunch vind ik dat heel belangrijk. Een paar keer achter elkaar hetzelfde, en ik hoef het tijden niet meer.

Ik neem regelmatig (glutenvrij) brood of broodjes mee. Of een restje van de avond ervoor mee. Even opwarmen in de magnetron en smullen.
Daarnaast heb ik in de diepvries een paar doosjes soep staan. Van groentes die niet in 1 keer opgingen. Heerlijk als lunch!
Tenslotte maak ik soms een salade, met wat ik in huis heb.

Gluten beperken bij tussendoortjes

Ik eet als tussendoortje meestal fruit. Maar ik kreeg ooit te horen dat ik te veel fruit eet 

De achterliggende gedachte? Fruit vult te weinig, vul het aan met eiwitten:

Noten & zaden, een voedingsreep gemaakt van quinoa of een bakje rauwkost met hummus of guacamole.

En wat denk je van: komkommer, tomaatjes, kaasblokjes (of babybels), plakjes worst, rozijntjes, glutenvrije crackertjes, glutenvrije ontbijkkoek, gerookte zalm (los of in een glutenvrije wrap), worteltjes, gekookt ei of natuurlijk een smoothie.

Een combinatie van deze dingen doet het ook prima als lunch!

Gluten beperken bij het avondeten

Gluten beperken bij het avondeten is het makkelijkste. Als je puur kookt (zonder pakjes en zakjes) kook je meestal al zonder gluten. Vermijd pasta (en vermicelli), pizza, broodjes en meergranen rijst en je hebt een lekkere glutenvrije maaltijd!

Wat is jouw tip om gluten te beperken?

https://web.archive.org/web/20220630195841/https://ikbenglutenvrij.nl/maaltijden-zonder-gluten/

Van Steeg tot 1 is een nieuw programma op radio 2. Van 10 uur ’s avonds tot 1 uur ’s nachts.
Bijzonder is de maandelijkse uitdaging waarbij Henk in het leven of het onderwerp van een ander duikt: ‘Denk daarbij aan een week leven als topsporter of juist als dakloze of iemand met een minimaal inkomen.’ In de uitzending doet hij dan verslag van zijn bevindingen.
Komende week gaat deze uitdaging over coeliakie. En ik ben gevraagd als ervarings-descundige!

Op maandag, om ca. 22:30 is een interview met mij te horen.
Op dinsdag hoor je hoe ik samen met Henk boodschappen doe.
Op woensdag gaat hij zelf een dagje glutenvrij.
En op donderdag mag ik naar de studio komen voor een verrassing.
Spannend!

https://web.archive.org/web/20220701230557/https://ikbenglutenvrij.nl/ik-kom-op-de-radio/

In mijn vorige artikel schreef ik dat ik adviseer om niet zomaar glutenvrij te gaan eten.

Nu ga ik toch vertellen hoe je gluten kan beperken. Waarom? Ik heb veel kennis van glutenvrij eten. Als iemand gluten wil beperken (en de risico’s heeft uitgesloten of in ieder geval snapt) dan wil ik graag helpen.

In mijn volgende artikel geef ik voorbeelden wat je kan eten in plaats van al die tarwe-producten. Maar eerst geef ik wat basis-informatie over gluten en het beperken daarvan.

Risico’s van minder gluten eten

Het grootste risico als je gluten beperkt, beschreef ik in het artikel glutenvrij gaan eten?: Laat je eerst testen op coeliakie!

Daarnaast is er nog een risico. Bij het glutenvrije dieet heb je kans op bepaalde tekorten (voedingsvezels, vitamine B1, foliumzuur, vitamine D, jodium, magnesium en ijzer). Je kan dit voorkomen door vervangende voedingsmiddelen te eten.

Nu geen coeliakie, nooit coeliakie?

Wil ik nog 1 ding benadrukken.

Coeliakie ontwikkel je. Hoe je het ontwikkeld, dat is nog niet helemaal bekend. Het is een combinatie van genetische en externe factoren. Je kan coeliakie ook op latere leeftijd ontwikkelen.

Dus als nu uit de bloedtest blijkt dat je geen coeliakie hebt, kan het best zijn dat je het over een aantal jaar wel ontwikkelt. Daarnaast maakt ca. 15% van de volwassenen met coeliakie geen antistoffen aan. Coeliakie is dus niet in de bloedtest te ontdekken, maar de darmvlokken worden wel afgebroken.

(Te) veel gluten?

Wij Nederlanders eten brood of ontbijtgranen als ontbijt, een boterham als lunch, een koekje tussendoor en pasta of quiche als diner. Wij Nederlanders eten bij bijna elke maaltijd gluten/tarwe. Is dat niet (te) veel? En hoe kan je dat beperken?

Spreek niet over glutenvrij!

Bewust spreek ik over gluten beperken. Want glutenvrij is heel wat anders!

Iemand met coeliakie wordt ziek van gluten (zie mijn artikel glutenvrij gaan eten?). Het enige ‘medicijn’ hiertegen is een volledig glutenvrij dieet. En volledig glutenvrij is ook echt 100% glutenvrij: Geen buffet waar ook broodjes geserveerd worden (de kruimels komen namelijk geheid in de glutenvrije gerechten). Niet een kusje geven aan je dochter die net een broodje gegeten heeft. Geen soep waar de balletjes uit gehaald zijn. Altijd etiketten lezen, altijd opletten, altijd uitleggen, altijd controleren.

Wat is gluten?

Gluten is een eiwit dat voorkomt in tarwe, rogge, gerst, spelt, kamut en in de meeste haver. Het zit ook in producten die van deze granen zijn gemaakt. Denk aan brood, koekjes, crackers, beschuit, taart, cake en pasta’s. Maar gluten kan ook min of meer verborgen voorkomen in een product, bijvoorbeeld in vleeswaren, snoepjes, bouillon, sauzen of ijs. Dit omdat glutenbevattende melen vaak als bindmiddel worden gebruikt.

Het is verplicht om op het etiket te vermelden dat een voedingsmiddel gluten bevat. De meest voorkomende opschriften zijn ’tarwe’, ’tarwezetmeel’ of ‘bevat gluten’. Indien een etiket alleen het opschrift ‘zetmeel’ bevat, bevat het geen gluten.

Wat mag wel?

Alles waar geen tarwe, rogge, gerst, spelt of kamut in zit. Bijvoorbeeld groentes, fruit, vlees, vis, ei, melk, aardappels, rijst, maïs, boekweit, gierst, teff, sorghum, quinoa, amaranth, soja en tapioca.

Wil je nog steeds gluten beperken? In mijn volgende artikel geef ik voorbeelden wat nog wel kan!

https://web.archive.org/web/20220520074459/https://ikbenglutenvrij.nl/gluten-beperken-de-basis/

Ik ben glutenvrij, mijn dochter is glutenvrij, want wij hebben coeliakie.
Nou ga ik iets zeggen wat veel mensen waarschijnlijk niet wilt horen: Ga niet zomaar glutenvrij eten!

Glutenvrij gezonder?

Zijn gluten ongezond? Voor mij wel. Maar of gluten sowieso ongezond zijn, dat weet ik niet. De berichten spreken elkaar hierover tegen. Misschien zijn ook niet gluten de boosdoener, maar bv een natuurlijk pesticide dat in tarwe zit.

Het is een feit dat veel mensen zich beter voelen als ze minder gluten of minder tarwe eten. (Of is het dat deze mensen gezonder gaan eten, meer groentes en fruit, gevarieerder?)

Maar voordat je gaat proberen of dit ook wat voor jou is, lees even het onderstaande stukje.

Coeliakie

Coeliakie is een auto-immuunziekte. Als iemand met coeliakie gluten binnen krijgt, ontstaan er ontstekingsreacties in het darmslijmvlies. De darmvlokken gaan daardoor kapot. Bij schade aan het darmslijmvlies worden belangrijke voedingsstoffen niet meer goed opgenomen. Met alle gevolgen van dien. Het enige ‘medicijn’ hiertegen is een volledig glutenvrij dieet. En volledig glutenvrij is ook echt 100% glutenvrij: geen blokjes kaas gesneden op een plank waar eerst glutenbevattende worst is gesneden. Geen boter uit een kuipje waarmee je ook normale boterhammen smeert. Altijd opletten, altijd controleren, altijd uitleggen.

De ziekteverschijnselen verschillen per persoon en zijn niet altijd direct te koppelen aan het maag-darmkanaal. Denk bijvoorbeeld aan depressie, bloedarmoede en botontkalking.

Als iemand met coeliakie niet (volledig) glutenvrij eet, zullen zijn darmen niet volledig herstellen en/of regelmatig weer ‘geprikkeld’ worden. Dit kan verstrekkende gevolgen hebben: vermoeidheid, groeistoornissen, late puberteit, botontkalking, verminderde vruchtbaarheid en zwangerschapsproblemen, dunnen darmkanker, depressiviteit en neurologische problemen (bv duizelingen en hoofdpijn). En op het ontwikkelen van andere auto-immuunziekten.

Gluten mijden

Iemand die gluten gaat mijden, doet dit meestal niet zomaar. Zij (ik schrijf voor het gemak zij, omdat de meeste lezers vrouw zijn) heeft vaak klachten of klachtjes. Zij denkt dat die kunnen verdwijnen door het mijden van gluten.

Iemand die gluten gaat mijden, heeft een (grotere) kans dat zij coeliakie heeft.

Iemand die gluten gaat mijden, doet dit meestal niet 100%, zoals iemand met coeliakie dat doet. Hij/zij krijgt vaak nog sporen van gluten binnen.

Als je glutenarm eet, krijg je te weinig gluten binnen om coeliakie aan te tonen (vals negatief), maar te veel om de mogelijke gevolgen van coeliakie te krijgen.

Als je later toch nog een diagnose wilt hebben, zal je weer zo’n 6 weken gluten moeten gaan eten. Glutenprovocatie wordt dat genoemd. En omdat je weer (deels) hersteld bent, zal je lichaam daar waarschijnlijk extra heftig op reageren. Lees hier waarom en lees hier het verhaal van Christine over haar glutenprovocatie.

Conclusie

Ga niet zomaar glutenvrij eten!
Als je denkt dat gluten niet goed voor je zijn, ga eerst naar je huisarts voor een coeliakie-bloedonderzoek.

Toch: Als iemand gluten wil beperken (en de risico’s heeft uitgesloten of in ieder geval snapt) dan wil ik graag helpen.
In mijn volgende blog vertel ik over de basis van het beperken van gluten.
In de derde en laatste blog van deze serie geen ik voorbeelden per maaltijd.

https://web.archive.org/web/20220525171347/https://ikbenglutenvrij.nl/glutenvrij-gaan-eten/

Legally Raw is een website voor 40+ vrouwen. En website over Raw-Food, maar ook over natuurlijke voeding en gezonder eten in het algemeen.
Eigenaresse Katinka vroeg mij om gastblogger te worden. Lees hier waarom ik dat uiteindelijk toch niet doe.

Ik was heel verbaasd toen Katinka mij vroeg om gastblogger te worden. Want ik eet wel eens een salade of een groene smoothie, maar echt raw-food kan je dat toch niet noemen.
Ik eet suiker, ik gebruik melk, ik eet vlees, ik ben niet 40+ en ik kan volop genieten van een zak chips vol E-nummers. Ik leun aan tegen de ‘nature food’, maar doe het niet volledig en ben ook niet van plan dat te doen.
Juist deze on-perfectheid, deze laagdrempeligheid vond Katinka een goede aanvulling op haar website.

Maar de reden dat ze bij mij kwam, is het glutenvrije aspect:

“glutenvrije receptjes, kindertraktaties, dagdagelijkse moeilijkheden bij het aankopen, etiketten bekijken of hoe jij ook je glutenvrije leven van met gluten naar helemaal zonder gluten aanpakte.“

En juist  daar kwamen we niet uit, daarin hebben we een andere visie.
Ik wilde in mijn eerste blogjes een uitleg geven over het gevaar van ‘zomaar‘ glutenvrij gaan eten. Katinka is er van overtuigd dat gluten beperken voor iedereen gezond is en wilde deze stukjes er niet in hebben.

Helaas, ik had er erg veel zin in, gastblogger worden op een veelgelezen website. Maar mijn principes gaan hier voor…

Voordeel is wel, dat ik nu een paar blogjes ‘over heb’. Deze plaats ik de komende dagen op deze website:

• Mijn eerste blog voor Legally Raw gaat over de afweging om ‘zomaar’ glutenvrij te gaan eten.
• In mijn tweede blog voor Legally Raw vertel ik over de basis van het beperken van gluten.
• In mijn derde blog voor Legally Raw geen ik voorbeelden voor maaltijden zonder gluten.

https://web.archive.org/web/20220702171918/https://ikbenglutenvrij.nl/7329/

Op de website van Heel Holland Bakt staat een oproep om suggesties in te sturen voor het tweede seizoen van dit programma.

Naar aanleiding daarvan heeft Glutenvrije mama een super artikel geschreven met 5 redenen om een keer glutenvrij te bakken bij Heel Holland Bakt.

Lees haar blog en laat een reactie achter op de website van Heel Holland Bakt!

https://web.archive.org/web/20220630190756/https://ikbenglutenvrij.nl/7397/

Ik werk bij een kleine gemeente in het midden van het land. 1 keer per jaar hebben we een personeelsuitje. Vorig jaar was dat binnen onze eigen, mooie gemeente. Nu gingen we naar Texel!

Bron foto

Om 7 uur ’s ochtends vertrokken de 2 bussen. Aan boord waren broodjes, koffie en koek. Speciaal voor mij was er voor glutenvrij eten gezorgd!

Helaas, de koek bleek niet glutenvrij.
Al op de boot voelde ik me niet lekker. En aangekomen in Oudeschild kon ik nog net de bus uitkomen. Op de stoep heb ik overgegeven. En daarna nog een aantal keer in de wc van museum Kaap Skil….

Na zo’n 2 uur, toen ik me weer goed genoeg voelde om te reizen, heeft een collega mij weer helemaal naar huis gebracht.

Jammer van het uitje!

Maar ik vind het ook zo jammer voor mijn collega’s, die zo goed hun best hebben gedaan om een glutenvrije dag voor mij te verzorgen… Ik kreeg zelfs nog een bos bloemen: Succes met het herstel!

________________________

De koeken kwamen van een bekende bakker uit het Gooi. Deze bakker heeft 1 bakkerij met 3 verkoop vestigingen. Ik belde met de ene vestiging. Ik dacht dat ze daar gekocht waren.
De mevrouw vertelde dat zij wel glutenvrij brood verkopen, maar dat maken ze niet zelf, want dan kunnen ze niet garanderen dat het glutenvrij is. Zij maken wel spelt-koeken, maar deze worden niet als glutenvrij verkocht.

De vrouw van mijn collega ging naar de vestiging waar ze de koeken had gekocht. Zij houden bij hoog en bij laag vol dat de koeken glutenvrij zijn…
Jammer!

Cecile: “Ik vind het wel grappig dat men denkt af te kunnen vallen met het glutenvrije dieet. Ik val namelijk af als ik gluten eet :-)”

Bron: reactie op het artikel Gezond glutenvrij van Glutenvrije mama: //glutenvrijemama.blogspot.nl/2013/08/gezond-glutenvrij.html#comment-form

https://web.archive.org/web/20220704115744/https://ikbenglutenvrij.nl/afvallen/