gezond glutenvrij eten

Glutenvrij eten mist een aantal voedingsttoffen. Als je glutenvrij eet, moet je er voor zorgen dat je geen tekort krijgt aan:

  • voedingsvezels
  • vitamine B1
  • foliumzuur
  • jodium

Hoe kan je er voor zorgen dat je geen tekorten krijgt? Wat kan je eten om deze voedingsstoffen aan te vullen?

Voedingsvezels:
peulvruchten, groente, (gedroogd) fruit, glutenvrije vezelrijke granenteffquinoasorghum of haver.
Lees ook mijn blog Voldoende vezels?

Foliumzuur:
groene bladgroente, broccoli, spruitjes, ei, peulvrechten, pompoen, bieten, mais, sinaasappels, bramen, aardbeien, etc
Lees ook mijn blog over mijn zoektocht naar glutenvrije foliumzuur-tabletten tijdens mijn zwangerschappen.

Jodium:
voedingsmiddelen uit de zee, melkproducten, ei, jozozout, GV bakkerszout.
Als je zelf brood bakt GV bakkerszout toevoegen.
Lees ook mijn blog Voorkomen van jodiumtekort bij glutenvrij eten

Vitamine B1:
varkensvlees, glutenvrije volkoren granen (haver), zalm, melkproducten, zilvervliesrijst, aardappelen, linzen

(Bron: Campagne Goed Glutenvrij, dietistennetwerk)

Droog…

Proceli MiniChoc. Kocht ik deze week bij de glutenvrijemarkt voor 1 euro (omdat de uiterste houdbaarheidsdatum bijna verstreken is).
Proceli vind ik meestal lekker. Apart verpakte chocolade cakejes. Perfect voor Mirthe, dacht ik.
Maar ze zijn zo verschrikkelijk droog…

Heeft iemand een idee om de cakejes te verwerken? Want weggooien vind ik natuurlijk zonde. Ik dacht zelf aan pudding. Maar misschien hebben jullie een beter idee.

###

Tips via twitter en facebook:
– met vla, slagroom en noten;
– meng ze met botercreme voor cakeballetjes. En daarna versieren met de meiden = cake pops!
– als bodem van monchou- of kwarktaart
– trifle met lekker veel drank (maar dan mogen de kinderen  het niet meer…)

Hoe blijft Sinterklaas leuk voor je glutenvrije kind?

Hoe blijft het sinterklaasfeest leuk voor je glutenvrije kind? Hoe voorkom je dat je kind zich buitengesloten voelt?
Op het coeliakieforum en op andere websites zie ik heel veel tips.
Ik zal ze hieronder noteren. Je kan er zelf zo veel aandacht aan besteden als je wilt. Ik denk dat het sowieso veel tijd kost, maar ook heel veel oplevert. Want Sinterklaas vind ik nog altijd 1 van de leukste feesten van het jaar!

Voorbereiding:

  • Stuur samen met je kind een brief naar de Sint waarin je uitlegt hij nu glutenvrij moet eten. Deze brief kan je ook mailen, bijvoorbeeld via zapp.
  • Kijk waar de glutenvrije pieten zijn.
  • Koop zakjes glutenvrije pepernoten (kruidnootjes) voor als de zelfgemaakte niet lukken (of veel te snel op zijn).
  • Haal glutenvrij boekweitmeel (bv natuurwinkel), rijstmeel (toko) en speculaaskruiden (bv van Verstegen of Dille & Kamille) in huis, voor de lekkerste glutenvrije pepernoten.
  • Koop glutenvrije schuimpjes en andere glutenvrije sint-traktaties.
  • Koop of maak zakjes waar je de traktaties in kan doen. Of natuurlijk gewone transparante zakjes en folie met een leuke strik er om heen.
  • Maak leuke Sint-etiketten voor op de traktatie-zakjes, net als in de winkel. Tekst in het Nederlands en in het Spaans, voedingswaarde op het etiketje, barcode, GV-teken, aantal koolhydraten.
  • Samen met je kind, of juist stiekem, pepernoten bakken. Als je het stiekem doet, bak dan ook een aantal speculaasjes om meteen op te eten, zodat de bakgeur je niet verraad.
  • Traktatie-zakjes maken met bovenstaande artikelen. Voor in de schoen, op school/kinderdagverblijf/sportvereniging, voor als je onverwacht een Zwarte Piet tegen komt.
  • Doe iets meer dan de helft van de zakjes in een doos en adresseer het aan jouw kind. Uiteraard met een brief op rijm erbij dat Sinterklaas ook dit jaar weer wat snoepgoed vooruit stuurt, omdat de Pieten niet altijd glutenvrije pepernoten bij zich hebben.
    Het pakje laten bezorgen (of gewoon in de gang zetten, omdat het net bezorgd was).
    Net-iets-anders verpakte zakjes in mama’s tas om stiekem aan Piet te geven (met de vraag om de glutenvrije pepernoten aan je kind te geven).

(Dank je wel voor alle tips Marjon, mama van Chris!)

Maaike schrijft:

Wij bakken traditioneel de dag van de intocht op tv veel kruidnootjes, zoveel dat ze het echt niet door hebben dat er zo af en toe een aantal in een zakje verdwijnen die ze laten van Piet krijgen (op school, de BSO, Hockey, het werk van pappa en mamma). In een puntzak doe ik wat sinterklaas chocolaatjes schuimpjes en kruidnootjes, zo heb je aan een paar kruidnootjes per zakje genoeg (al dat snoep gaat hier sowiezo nooit op). Een een grote strik met een label met hun naam en glutenvrij er om, dan lijkt het heel wat.

Of:

  • Stuur een paar dagen voor een brief van de Sint naar je kind dat glutenvrije Piet ziek is en of hij/zij wil helpen met bakken van kruidnootjes.

Of:

  • Vertel over de ‘glutenvrije piet’. Die zorgt voor alle glutenvrije kinderen pepernoten krijgen. Hij weet precies welke kinderen dat zijn, want dat staat immers in het grote boek van Sinterklaas!
    De andere Pieten bij de intocht zijn allemaal ‘glutenpieten’ en die weten niet dat je kind glutenvrij moet (daarom komen ze steeds bij hem).

Op aankomstdag:

  • Bij de intocht zakjes glutenvrije pepernoten meenemen. Doe deze in een dubbel zakje, zodat piet het binnenste zakje niet kan besmetten. Deze aan een Piet geven zonder dat jouw kinderen dit zien, met de vraag of ze het zakje met speciale pepernoten aan jouw kind willen geven.

Of:

  • Op aankomstdag krijgt je kind van bakpiet een zakje met strooigoed in haar schoen. Erbij een briefje, dat Sinterklaas natuurlijk wel weet dat ze geen gluten mag. Want dat staat in het grote boek! Maar niet alle Pieten weten dat zij geen gewone pepernoten mag. (Nog niet alle pieten weten dat jij geen gluten mag eten, maar de Sint is het echt niet vergeten). Om te voorkomen dat ze vanavond geen pepernootjes heeft bij de intocht, heeft de glutenvrije bakpiet een zak met strooigoed speciaal voor haar gebakken zodat ze die mee kan nemen naar de intocht. Als een glutenpietje haar iets wil geven, kan ze zeggen: Ik heb al, van de glutenvrije bakpiet!

De gevorderde mama’s adviseren om in geen geval een zakje glutenvrije pepernoten uit je tas te toveren bij de intocht van Sinterklaas. En dan tegen elke Piet zeggen dat je kind die pepernoten niet mag. Dan krijgt je kind het gevoel dat Sint niet om hem geeft.

  • Doe je kind handschoenen aan. Dan kan hij Sint en Piet een hand geven, zonder last te hebben van de kruimels.

Op Sinterklaasavond:
Het is natuurlijk het leukste als alles glutenvrij is. Als je kind gewoon van alles kan snoepen.
Als je dit te veel werk vindt en/of te duur vindt, zorg dan dat glutenvrij en glutenvol goed gescheiden zijn. Bijvoorbeeld door een dienblad te maken met alleen maar glutenvrij lekkers. En niemand anders mag daar aankomen!

Kinderboeken: me and my tummy

Op zoek naar kinderboeken over coeliakie, kwam ik het boekje van Coeliac UK tegen: Me and my tummy.

Ik mailde de vereniging of ze het mij konden toezenden. En nog geen halve dag later zat het (gratis) is mijn mailbox! Wat fijn dat zo’n vereniging niet moeilijk doet. En een leuk en duidelijk boekje.

– Als je het boekje ook wilt hebben, moet je mij even een berichtje sturen –

Meer dan 100 mogelijke symptomen bij coeliakie

De klassieke klachten van coeliakie zijn zeer duidelijk. Deze zijn meestal zichtbaar bij (zeer) jonge kinderen, die coeliakie ontwikkelen als ze beginnen met gluten. Ze hebben een bolle buik, dunne armen en benen, geven regelmatig over, vallen af, klagen over buikpijn en zitten verstopt of hebben diarree.

Maar in de praktijk komt die vorm steeds minder vaak voor. Coeliakie wordt vaker bij volwassenen vastgesteld en die hebben andere klachten. Of zelfs geen klachten! Vanaf de leeftijd van 8 jaar zijn de klachten voor 30% buikklachten en voor 70% andere klachten. Coeliakie kan alle processen in je lichaam verstoren, van je hart tot je huid, je lever, je gewrichten, je schildklier etc. Hierbij een (niet uitputtende) lijst:

Lees verder

Snoeptrommeltje

Op de site van de Nederlandse Coeliakie Vereniging staan voorbeeldbrieven voor kinderdagverblijf en school. Het gaat hier om brieven die je mee kan geven aan de andere ouders. Zo weten zij dat je kind geen gluten mag. En misschien willen/kunnen ze daar met traktaties rekening mee houden.

Mirthe zit nog (lang) niet op school. Zij gaat nog niet bij vriendinnetjes spelen. Daarom hebben wij besloten voorlopig zo’n brief nog niet te versturen naar de ouders van de kindjes op de crèche. Dit betekend natuurlijk wel dat zij meestal niet mee mag doen met tractaties. Ik ben benieuwd hoe zij daar mee om zal gaan. Helaas moet ze leren dat ze met eten vaak niet kan mee doen.

Maar dan moet er natuurlijk wel een alternatief zijn! Ik ga op de crèche een trommeltje neer zetten met lekkere dingetjes. En net zo’n trommeltje voor mee in mijn tas. Eis: lekker, lang houdbaar en niet allemaal ongezond.

Rozijntjes, yoghurt-rozijntjes en chococonfetti (smarties) van de Hema, babybels (buiten de koelkast te bewaren?), knijpfruit, chocoladereepje, zakje nibb-it ringetjes, bifi-worstjes, klein zakje snack a jacks, kleine zakjes snoepjes.

Iemand nog meer tips?

####

Tips via coeliakieforum en twitter: chupachuplolly’s (behalve de cola-smaak, die is niet glutenvrij), Kinderchocoladereepjes, zakjes Haribo goudbeertjes, teff chocofingers van consensa, AH minizakjes spekkies, zakjes M&Ms, rijstkoekjes van de toko (wan-wan), Jip en Janneke dropveter van de Hema, voorverpakte muffins van Schar, brosje, Mini outback animals chocolate cookies van Orgran

Zelf broodmix maken

glutenvrij hamsteren - meel

Brood is een groot onderdeel van mijn dagelijke voeding. Ik at altijd brood van Finax bruin. Maar dit bevat (glutenvrij) tarwezetmeel en ik heb besloten dat ik dit niet meer elke dag eet (zie blog schade en gevolg). Toen ontdekte ik haverbrood van Mam’s. Mmmm! Maar helaas te duur om elke dag te eten (zie blog gezond brood). Na een zoektocht naar de juiste broodmix voor mij (zie blog kant-en-klare broodmixen), besloot ik dat ik het zelf wil maken. En mijn eisen hierin? Lekker, gezond en betaalbaar.

Maarja, nu ik besloten heb dat ik het wil maken, moet ik uitzoeken hoe ik het wil maken…. Bij het eerste deel van mijn zoektocht zocht ik uit welke glutenvrije melen er zijn en wat de bakeigenschappen zijn (zie blog) en wilde ik weten hoe gezond deze zijn. Het blijkt dat ze te verdelen zijn in ‘volkoren‘ en ‘wit‘ en overig.

Een goede meelmix bestaat voor maximaal 60% uit witmeel. Daarnaast een mix van volkorenmelen en overige melen. Sommige melen (zoals teff en quinoa) hebben een sterke smaak en moet je mee oppassen. Sommige melen (zoals haver en kastanje) kunnen juist een beetje smaak aan een smaakloos mengsel geven.

Wit meel
maïsmeel
maïzena
aardappelmeel
aardappelzetmeel
zoete rijstmeel
witte rijst meel
cassavemeel
zoete aardappelmeel
tapioca meel
ketanmeel (kleefrijstemeel)

Volkoren meel
volkoren rijstmeel -bv johannesmolen
boekweitmeel
gierstmeel (millet, sorghum)
havermeel
quinoa meel
teff meel
amaranth meel
wilde rijstmeel
linzenmeel

Overige meel
amandelmeel
kastanjemeel
kikkererwtenmeel
sojameel

Bijvoorbeeld, voor 500 gram broodmix
Mix 1: 100 gram sorghum, 100 gram millet, 150 gram rijstebloem en 150 gram aardappelmeel. Dit is een recept uit Amerika van Gluten-Free Girl. Volgens mij zijn sorghum en millet hier veel minder goed verkrijgbaar.
Mix 2: 250 gram teff, 250 gram rijst/mais.
Mix 3: 125 gram teff, 125 gram boekweit, 250 gram mais.
Mix 4: 250 gram amaranth, 125 gram rijst, 125 gram mais.

Basis recept 1:

  • ca. 500 ml melk/water – let op: elke meelsoort absorbeert vocht anders. Het is uitzoeken hoeveel vocht er bij de broodmix nodig is. In dit recept wordt ook fiberhusk toegevoegd. Dan is er ca. 50 ml meer vocht nodig dan normaal.
  • 1 ei
  • scheutje olijfolie
  • 500 gram broodmix
  • 1 tl zout
  • 1 tl suiker
  • 1 zakje gist

Basis recept 2:

  • 500 gr kwark
  • 500 gram broodmix
  • 4 eieren
  • 2 zakjes bakpoeder
  • 1 tl zout

–       Alleen bakken, niet rijzen –

Toevoegingen als glutenvervanger

Extra toevoegingen: Vlokken, vezels en/of zemelen.
Rozijnen, noten, appel, zaadjes en pitjes, creme fraiche (voor de kleur).

Let op:
Glutenvrij deeg is veel vloeibaarder dan normaal brooddeeg. Moet het ook zijn, want glutenvrij meel neemt in de loop van het proces meer vocht op.

Bronnen:
Coeliakieforum
Whole grains and the gluten-free diet
Gluten-Free Girl

Hummus

Van de voedingsdeskundige kreeg ik de tip om regelmatig rauwkost met hummus te eten als tussendoortje. Ik at hummus voor het eerst lang geleden op een feestje bij een vriendin. Zo’n sjiek feestje voor volwassenen waar wij (nog net niet volwassen) ook waren uitgenodigd.

Hummus is lekker en gezond. Maar eigenlijk heb ik het na dat feestje niet vaak meer gegeten, is het naar de achtergrond van mijn recepten-geheugen verdwenen. Hoe maak je het ook al weer?

Recept
Hummus is dé favoriete dipsaus in het Midden-Oosten. Niet alleen lekker, maar ook heel gezond. Serveer het op een feestje als snack in combinatie met stukjes pitabrood, olijven, falafel en rauwkost óf als saus bij een complete oosterse maaltijd. Hummus komt uit het Arabisch, wordt uitgesproken als Goe-moes en wordt in het Nederlands ook wel geschreven als humus, hoemoes of hoummous.

Benodigdheden

  • keukenmachine
  • 3 tenen knoflook
  • 1 blik kikkererwten
  • 1 eetlepel tahin (sesampasta)
  • olijfolie
  • 1 citroen
  • 1/4 theelepel komijn
  • zout
  • milde paprikapoeder
  • verse peterselie ter garnering

Stappen

  1. Begin met de knoflook
    Haal de schil van de knoflooktenen en doen ze in de keukenmachine. Maal deze helemaal fijn. (Dit om te voorkomen dat je later te grote stukken knoflook in je saus hebt.
  2. Kikkererwten
    Laat het blik kikkererwten goed uitlekken en doe de kikkererwten in de keukenmachine.
  3. Smaak toevoegen
    Voeg de onderstaande ingrediënten toe aan de keukenmachine en maal vervolgens alles in 30 seconden fijn totdat er een gladde purree ontstaat:
    – 1 eetlepel tahin (sesampasta, te verkrijgen bij o.a. de Toko)
    – olijfolie
    – sap van een halve citroen
    – 1/4 theelepel komijn
    – zout
  4. Proeven
    Proef een beetje van de saus. Misschien moet je nog wat kruiden, olijfolie, citroensap of zout toevoegen? Maak het naar eigen smaak af.
    Vind je de hummus te dik? Dan kun je deze verdunnen met water.
    Voeg eventueel nog wat kruiden of water toe en mix alles nog een keer totdat het helemaal naar je zin is.
  5. Op tafel
    Doe de hummus is een schaal en bestrooi het met paprikapoeder. Als garnering leg je er een aantal blaadjes peterselie op.
    Smullen maar!