Op 1 januari 2017 riep ik de hashtag #eindelijkoptafel in het leven. Voor recepten die ik al heel lang eens wilde maken, maar steeds maar niet aan toe kwam.
Ik maakte een lijst met 50 recepten, waarvan ik er tot mijn spijt in 2017 maar 18 maakte en in 2018 zelfs maar 7… Dat weerhoud mij er niet van om voor dit jaar weer een lijst met recepten te maken. Met recepten die op de vorige lijst stonden, en met recepten die ik het afgelopen jaar tegen kwam en opnam in mijn De beste glutenvrije blogs van.. …

Ontbijt

1. Pompoenkoeken met rozijnen van Beter door eten gemaakt op 18 okt
2. Havermoutmuffins met blauwe bessen van Oh My Pie gemaakt op 13 okt
3. Scones van Glutenfreewebshop
4. Ontbijtmuffins met aardbeien en rabarber van Oh my Pie gemaakt op 10 juni

Brood

1. “Een van de dingen die ik het meeste mis is luchtig, knapperig Turks brood. Dit brood heb ik gemaakt bij de shoarma en het komt heel aardig in de buurt” (Glutenvrije mama) – gemaakt op 9 januari
2. Bananenbrood met courgette van Het meisje met de voedselallergie gemaakt op 22 aug
3. Quinoa brood van Koos glutenloos
4. Focaccia met olijven en cherrytomaatjes van Doe mij glutenvrij
5. Cloud Bread mét broodfactor van Mams at work
6. Glutenvrije haverbroodjes van Het glutenvrije kookhoekje
7. Glutenvrije kaneelbroodjes van Glutenvrije mama gemaakt op 4 feb
8. Glutenvrij Iers sodabrood van Glutenvrije mama
9. Glutenvrij pitabrood uit de oven van Focus on foodies

Hoofd- en bijgerechten

1. Kaassouffle’s (recept van Kook de wereld rond)
2. Vegetarische pasta Bolognese (recept van Glutenvrije mama)
3. Glutenvrije, vegetarische pompoen risotto van Glutenvrij Plaza of Risotto met pompoen en bitterkoekjes van Culy gemaakt op 6 nov
4. Glutenvrije sushi van Glutenvrije mama
5. Gado gado springrolls van Pauline van Culy of Springrolls met Vietnamese vissaus van De Gezonde Kok
6. Noedelsalade met mango en garnalen uit de Allerhande
7. Marokkaanse bietensalade van De gezonde kok – gemaakt op 2 januari
8. Quinoa salade van Glutenvrije diëtist
9. Hartige muffins met chorizo en kaas van Ik eet vrij
10. Krokante zalmfilet met Indonesische marinade van Het Glutenvrije Kookhoekje
11. Ghanese pindasoep met rijst van Betty’s Kitchen
12. 5 x groenten op de barbecue van Culy
13. 2 keer sambal van Boeddhamum glutenfree
14. Beef shanghai van Sophie glutenvrij – gemaakt op 13 februari
15. Glutenvrije wraps van Bakers and Fakers of Rode linzen wraps van Beaufood
16. Glutenvrije tapas van Glutenvrije mama en
    Spaanse albondigas in tomatensaus van Beter door eten en Gezonde hapjesschalen van Glutenvrij dietist en Salsa dip, lekker spicy en home made van Sophie Glutenvrij
17. Kip Siam van Sophie glutenvrij – gemaakt op 24 jan
18. Frisse Griekse bowl met kip gyros en tzatziki van Culy
19. Griekse Kofta uit het weekmenu van Sophie glutenvrij
20. Dahl met zoete aardappel en linzen van Must be Yummie gemaakt op 25 okt
21. Schol bakken zoals IJmuidenaren het doen van Het Glutenvrije Kookhoekje
22. Courgettenoedels met gehaktballetjes van Glutenvrije mama
23. Romige courgetti met gerookte zalm en olijfjes van Oanh’s kitchen gemaakt op 21 augustus
24. De lekkerste glutenvrije pizza van Bakers & Fakers – gemaakt op 7 februari
25. Glutenvrije arepa’s van Kook de Wereld rond of Venezolaanse Arapas met Natas van Glutenvrije kookhoekje of Zo maak je arepa’s van Beafood
26. Bibimbap, koreaanse comfort food met Kimchi van Culy
27. Kerst-spinazietaart van Bakers and Fakers – gemaakt op 25 december

Tussendoortjes

1. Polentakoekjes van Yvette van Boven
2. Havermoutrepen met pindakaas van Focus on Foodies
3. Power liga’s uit het kookboek Oh my pie
4. Pompoen humus van Betty’s kitchen

Taarten en koekjes

1. Pink panter cheesecake van Oh my pie
2. Regenboog brownie taart van Glutenvrije blog – gemaakt op 12 janauri
3. Savoiardi chocoladetaart met bosvruchten van Bakers and Fakers
4. Chocoladecake met zwarte bonen van Stephanie de Wit op I am a Foodie
5. Chocoladekwarktaart (uit het boek Heerlijk glutenvrij bakken van Phil Vickery).
6. Rabarbertaart van Boeddhamum glutenfree
7. Japanse cheesecake glutenvrij van Glutenvrije mama
8. Muffins met frambozen en muffins met bosbessen (uit het boek Gezond eten zonder gluten)
9. Bokkepootjes van Miss Glutenvrij of Glutenvrije bokkepootjes van Glutenvrije mama
10. Video: Yvette van Boven maakt marshmallows van Culy
11. Gemberkoeken van Focus on foodies
12. Quinoa Carrotcake van Basic puur genieten
13. Glutenvrije walnootkoekjes met havermout van Glutenvrije mama
14. Glutenvrije kletskoppen van Glutenvrije mama

Toetjes

1. Gevulde appeltjes (met bitterkoekjes) van Foodless – gemaakt op 24 jan
2. Chocolade lava cakejes van de Gebaksjuwelier
3. Hemelse modder van Piet de Gruyter op Culy
4. Seizoenstoetje: pannacotta met rabarber van Het meisje met de voedselallergie
5. Glutenvrije chocoladepudding van Glutenvrije mama

Voor het super recept voor oliebollen, klik op het plaatje.

2018 is bijna ten einde. En dan is het natuurlijk tijd om terug te blikken. Hoe was 2018 voor mij en voor mijn website? Waren er het afgelopen jaar leuke glutenvrije ontwikkelingen?

HET 2018 VAN IKBENGLUTENVRIJ.NL:

• Dit is de 1435e blogpost van ikbenglutenvrij.nl en ik vier binnenkort dat mijn blog 10 jaar bestaat! (houd het in de gaten, waarschijnlijk komt er een leuke winactie)
• Dit jaar schreef ik 110 blogposts, over allerlei soorten onderwerpen. In de lijstjes hieronder komen er diverse aan bod, maar bij deze wil ik hier nog even noemen:
  – De beste glutenvrije spaghetti
  – Plog van een werkende, glutenvrije moeder
  En ik plaatste recepten, waaronder deze voor Glutenvrije speculaastaart met peer, glutenvrije pindarotsjes, Weesper moppen van Jobke, Asperge salade en Koreaanse dubu-jorim (pittige gestoofde tofu)
• Ik had dit jaar 67.527 unieke bezoekers. Weer een daling ten opzichte van voorgaande jaren (25%). Dat komt omdat ik dit jaar minder blogs plaatste dat voorgaande jaren. Dat komt ook omdat ik nog steeds een vervelende bug op mijn site heb, waardoor mensen soms een foutmelding krijgen. Maar dit komt voornamelijk omdat blogs überhaupt minder gelezen worden. Ik vind het niet erg, ik schrijf vooral voor mijzelf en vind het fantastisch als ik ook anderen hiermee kan helpen. 
• Die bezoekers lieten 137 reacties achter. Inge liet de meeste reacties achter van alle lezers. Op de voet gevolgd door Gerda. Dank jullie wel dames, dat vind ik erg leuk!
  Ik wil hierbij ook Kimmy bedanken. Zij laat bij bijna alle berichten op Facebook en Instagram wel een berichtje of een like achter. Super!
• Ik begon dit jaar met een blog over de recepten die ik in 2018 wilde maken. Van de 50 recepten heb ik er overigens maar 5 gemaakt. En dat terwijl ze er allemaal zo lekker uit zien! Volgend jaar weer een poging…
• Ik eindig dit jaar met deze blogpost over 2018;
• De blog Pas op, ook drinken kan gluten bevatten! werd het meest bekeken, namelijk 1.305 keer.
• De blogs Facebookberichten worden nog steeds slecht bekeken. Toch blijf ik ze plaatsen. Ze zijn een mooi naslagwerk voor mijzelf.
• Op maandag 17 december had ik het meeste bezoekers: 660. Op die dag plaatste ik mijn glutenvrije kerststollen test.
• Op donderdag 26 juli had ik de minste bezoekers, namelijk 100. Ik plaatste die dag geen blog.
• Ik ben nog steeds te vinden op Facebook, Instagram en Pinterest. Mijn Twitter-account bestaat ook nog steeds, maar daar doe ik niets mee.

TOP 5 MEEST GELEZEN BLOGSPOSTS VAN DIT JAAR

De nummer 1 schreef ik hierboven al. Maar welke blogpost uit 2018 werden nog meer goed gelezen?

1. Pas op, ook drinken kan gluten bevatten!
2. Is Mars glutenvrij?
3. Glutenvrij in Noordwijk en Katwijk
4. Glutenvrij Dordrecht
5. Glutenvrij Zakynthos, de voorbereidingen en de vakantie

TOP 5 BESTE BLOGPOSTS VAN DIT JAAR

Ik schreef dit jaar 110 blogposts. Maar welke vond ik nou de beste, waar ben ik het meest trots op? Dat zijn niet de meest gelezen blogs!

1. De medische blogs, ik verzamelde ze eindelijk in de Verzamelblog: Hoe krijg je coeliakie?. Maar ik schreef dit jaar ook:
   – Oorzaken van coeliakie-antistoffen en vlokatrofie
   – Biologielesje: hoe krijg je het coeliakie-gen?
   – Waardoor is jouw coeliakie ontstaan?
   – Kan sporen van gluten bevatten, deel 3
2. Interviews, om de diversiteit van coeliakie te benadrukken:
   – Hoge antistoffen geen coeliakie, het verhaal van Martijn
   – Al 58 jaar coeliakie, het verhaal van Bep
   – Coeliakie als Marokkaanse, het verhaal van Zakia
   – Barbara eet 1 maand glutenvrij, deel 1, deel 2, deel 3 en deel 4
   – Interview met Marit van Maak het Glutenvrij
3. Daarnaast vind ik het leuk om te merken dat 3 van mijn blogs over Glutenvrij in … horen bij de best gelezen blogs. Wel geschreven, niet in de top 5 is Glutenvrij op Schiermonnikoog, terwijl ik ook daar zo heerlijk gegeten heb! 
   De verzamelblog hierover Glutenvrije tips voor (Europese)  steden werk ik regelmatig bij. Er staan nu 67 steden beschreven in 134 verschillende blogs.

TOP 5 MEEST GELEZEN BLOGPOSTS

Er is een vast rijtje met blogs die al jaren lang goed gelezen worden. Deze schreef ik niet dit jaar, maar staan wel (in wisselende volgorde) al jaren bovenaan.

1. Glutenvrij snoep
2. Tortilla’s van PAN voorgekookt maismeel (review)
3. Tarwezetmeel, tarwemeel, tarwebloem, tarwemout  ??
4. Gluten vervangers
5. Uitsluitend glutenvrij (100% glutenvrij)

GLUTENVRIJE HELDEN VAN HET JAAR

Livaad

Hierbij wil ik Aad Merceij, Martine van Eijndthoven en haar team in het zonnetje zetten. Zij hebben vele jaren Livaad bij gehouden, de database met bijna alle glutenvrije producten. Toen ik net glutenvrij was, keek ik regelmatig op Livaad: Waar zijn glutenvrije dropjes te koop? Is dat toetje wel echt glutenvrij? Ook verweest ik vrienden en familie vaak naar deze database als ze op zoek waren naar een product.
En vergeet ook de BKB’s (Braziliaanse Kaas Broodjes) niet! En Glutenmaad, waar ik mijn eerste glutenmaadje ontmoette. Fijn om met iemand tips en trics uit te wisselen. En Horecaad, de eerste lijst met restaurants waar iemand goede of minder goede ervaringen had. Ondertussen zijn er heel veel van dit soort lijsten, maar destijds waren we heel blij met Livaad.
Kortom: Livaad was een steun voor mij en voor vele anderen die zich een weg worstelden in de glutenvrije wereld.

Aad, Martine en alle anderen: Dank jullie wel!
Er jammer dat Livaad niet meer verder kan bestaan.

Glutenvrije ondernemers

Een aantal ondernemers durfde het dit jaar aan om voor ons lekkere dingen op de markt te brengen. Of om zelfs een glutenvrij restaurant of bakkerij te (willen) beginnen. Super!
Ik durf nauwelijks een lijstje te maken, want hierbij vergeet ik vast mensen. Wijs mij er op, dan voeg ik h’m toe. En natuurlijk kan je al deze ondernemers en nog veel meer vinden in mijn lijstje Uitsluitend glutenvrij (100% glutenvrij).

Klein geluk ontbijt & lunch, binnenkort in Heemskerk; B&B La Hortensia, binnenkort in Santpoort, Toet Pannekoek in Groningen; The Food Club winkel en restaurant in Utrecht, foodtruck Churros4All uit Rotterdam, Sync Ok, bakery cafe in Deventer, Bakker Yvette in Breda en Boerderij café Hoeve Ravenstein in Baarn.
Helaas lukte het Bakkerij Puur niet om dit jaar een winkel te openen in Amersfoort. Maar ze verkopen vanuit huis en op markten nog steeds veel lekkers!
En ook van Madina Mamedova hoop ik snel weer iets te horen. Zij won de Amsterdam Food Pitch met haar (glutenvrije!) zuurdesembrood.

Forumbeheerders

Dank jullie wel forumbeheerders van al die fijne glutenvrije forums!

Jullie!

En last but nog least: Dank jullie wel, lezers, mede coeliaken, mede glutenvrije ouders. Dank jullie wel voor lezen, inspiratie en steun.

MIJN GLUTENVRIJE DIEPTE- EN HOOGTEPUNTEN

DIEPTEPUNTEN

Mirthe werd 1 keer ziek, na de juffenverjaardag. En dat terwijl de juffen het hele jaar zo erg hun best hadden gedaan! Aparte koekjes om mee te rekenen, goed in de gaten houden of haar tafeltje schoon bleef en altijd iets lekkers voor Mirthe als de andere kinderen ook iets kregen. We hebben geen idee waar het hier fout is gegaan…

Ik werd ziek tijdens een personeelsuitje. Ook hier weet ik niet waarom. Lees Glutenfout op personeelsuitje.

Ook vond ik het erg jammer dat de coeliakiemaand niet door ging en dat ik niet naar de coeliakiedag kon. Maar om dat nou een dieptepunt te noemen…

HOOGTEPUNTEN

Qua hoogtepunten waren er ook niet echt veel uitspringers. Alhoewel?

• Onze familie, vrienden, buren, collega’s en anderen die nog steeds zo goed rekening met ons dieet houden. Dank jullie wel! Ik zie op de coeliakie-forums dat het helaas ook heel anders kan…
• Volledige glutenvrije (kinder)feestjes (en andere feestjes waarbij er heel goed rekening werd gehouden met ons dieet).
• Volledig glutenvrije traktaties in Mirthe’s klas!
• Mijn nieuwe oven! Voor jullie is het vast normaal dat een oven binnen 10 minuten warm is. Maar mijn vorige oven deed er op het laast ruim een half uur over! Niet echt stimulerend als ik wilde bakken… 
• Ik ging 34 keer uit eten zonder ziek te worden!
  Lees het in Uit eten eerste helft van 2018 en Uit eten tweede helft van 2018
• Ik stond 2 keer met een (heel) klein stukje in de Telegraaf. 
• Ik schreef 7 gastblogs om coeliakie bekender te maken.
• En natuurlijk de producten die sinds dit jaar glutenvrij zijn zoals Croky chips (en daarna veel andere chips-merken), het suikerbrood en het kerstbrood van AH, het paar/kerstbrood van de Lidl, producten van Lisa’s choice bij de Picnic en glutenvrije panini bij de Starbucks.

TENSLOTTE:

Ik wens jullie allemaal een mooi en liefdevol 2019!

In juni kon je lezen waar ik de eerste helft van dit jaar uit eten ging. Vandaag kan je de tweede helft lezen. Wel 34 36 keer ben ik dit jaar uit eten geweest! En heel ironisch: alle keren is het goed gegaan, behalve die ene keer dat ik mijn eigen eten mee had genomen…

Lees snel mee en laat het water in je mond lopen.

Glutenvrije sinterklaasrecepten staan er al genoeg op internet. En toch plaats ik er nog 1 bij. Deze is namelijk erg lekker, en makkelijk te maken. Lekker voor het heerlijk avondje!
(En alle tips voor een gezellig glutenvrij sinterklaasfeest thuis, tijdens de intocht en op school heb ik toch al op mijn site staan ;-))

Deze blog is onderdeel van #decemberglutenvrij: Iedere zaterdag nieuwe blogs om van de decembermaand een glutenvrij feest te maken. Vandaag verschijnen er nog 5 artikelen van glutenvrije bloggers over Sinterklaas. Wie dat zijn zie je onder aan deze blog.

Dit heb je nodig:

20 minuten bereiden, 50 minuten baktijd.

• 3 handperen
• 1/2 citroen
• 150 gram zachte boter + nog een beetje om in te vetten
• 150 gram amandelsprijs (ik gebruikte die van Dr. Oetker)
• 50 gram honing
• 4 eieren
• 80 gram rijstmeel (toko)
• 70 gram ketanmeel (toko)
• 1 tl bakpoeder
• 1 1/2 el speculaaskruiden (ik gebruik die van Dille & Kamille)
• snufje zout
• 2 kommen
• schilmesje
• mixer
• springvorm (∅ 26 cm)
• keukenpapier
• oven

Zo maak je het:

1. Verwarm de oven voor op 160°C.
2. Bekleed de springvorm met het bakpapier en vet het eventueel resterende deel in.
3. Schil de peren, halveer ze en verwijder de klokhuizen.
4. Leg de peren in een kom en pers de citroen hier boven uit.
5. Doe de 150 gram boter, de amandelspijs en de honing in een kom en kop deze met de mixer tot een romige massa.
6. Klop een voor een de eieren door het mengsel.
7. Voeg het meel, bakpoeder, kruiden en zout toe en mix tot een egaal beslag.
8. Schep het beslag in de springvorm en leg de peren in een cirkel hierin, met de bolle kant naar boven.
9. Zet de vorm op het rooster in het midden van de oven en bak de taart in ongeveer 50 minuten gaar.
10. Eet smakelijk!

Dit recept is geïnspireerd op een recept uit de Allerhande.

Nog meer blogs voor #decemberglutenvrij

Deze bloggers schrijven vandaag ook over glutenvrij Sinterklaas:

Glutenvrije dietist: recept sinterklaas pannenkoeken
Met zonder gluten: recept gevulde speculaas zonder geraffineerde suikers
Glutenvrij hoort erbij: oma en een glutenvrij sinterklaasfeest
Glutenvrijemarkt.com: recept glutenvrije en vegan kruidnoten

Toen ik pepernoten had gebakken, had ik eiwitten over. En wat is er lekkerder met eiwitten dan schuimpjes? Ja precies: Speculaasschuimpjes!

Dit heb je nodig:

20 minuten bereiden, 2 uur baktijd

• partje citroen
• 2 eiwitten
• snufje zout
• 60 gram basterdsuiker
• 60 gram poedersuiker
• 1 el speculaaskruiden (ik gebruikte die van Dille & Kamille)
  Met deze hoeveelheid worden de schuimpjes lekker pittig. Als je van iets minder pittig houd, voeg je minder kruiden toe.
• beslagkom
• mixer
• bakplaat
• keukenpapier
• 2 lepels
• oven

Zo maak je het:

1. Maak je materialen schoon met wat citroensap. Hierdoor is het vetvrij en zal het eiwit beter stijf worden.
2. Verwarm de oven voor op 100 graden Celsius.
3. Doe de eiwitten en de zout in de beslagkom en mix op middelhoge stand. Wanneer het eiwit stijver begint te worden voeg je de suikers en de speculaaskruiden toe. Blijf mixen tot het ei stijf is en je de beslagkom op z’n kop kan houden zonder dat het er uit loopt.
4. Bekleed de bakplaat met het bakpapier. Ik verkreukel het papier eerst en strijk het daarna weer glad. Hierdoor rolt het niet weer op.
5. Maak met 2 lepels bergjes op de bakplaat. Dit kan natuurlijk mooier met een spuitzak, maar die had ik niet bij de hand (en hier kan ik niet goed mee om gaan).
6. Schuif de bakplaat in de voorverwarmde oven. Bak de schuimpjes 2 uur (ja, 2 uur!) in de oven totdat ze grotendeels hard zijn.
7. Je kan vrij lang ze bewaren in een afgesloten trommel.
8. Eet smakelijk!

Ik leerde Jantine in 2009 kennen, toen zij glutenvrije mensen uit de omgeving uitnodigde om bij haar te komen eten. Het was de eerste keer dat ik andere coeliaken ontmoette. De eerste keer dat ik bij een feestje was waar alles glutenvrij was.

Jantine is een lieve vrouw. Een bijzondere vrouw die jou echt hoort en ziet. Een vrouw die je nuttige adviezen geeft, maar die je ook laat nadenken over een goede oplossing.
De afgelopen jaren ontmoette ik haar zo af en toe. En elke keer kreeg ik daar energie van. Toen ik hoorde dat ze Coachpraktijk Bloeidaal was begonnen, was ik dan ook erg enthousiast. Ik vroeg haar of ze daar meer over wilde vertellen. Hieronder lees je het verhaal van Jantine.

COELIAKIE ALS OPGAVE EN FRUSTRATIE

Daar is die dan, de diagnose. Huh, coeliakie, hoe spreek je dat uit? Opluchting voelde ik over het feit dat er eindelijk iets was gevonden voor mijn klachten en die van mijn zoontje en ik sprong in het glutenvrije diepe. Ik wilde het begrijpen en de beste glutenvrije moederbakker worden van de hele wereld. Dus ik had het druk de eerste tijd, en het viel me allemaal wel mee. Emotioneel, bedoel ik, tenminste, dat dacht ik. Totdat ik een keer tijdens het bakken iets vergeten was en nog snel naar de supermarkt rende, die voor mijn ogen de deuren sloot en mij niet binnenliet. Toen brak er iets in mij.  Midden op straat stond ik te huilen als een kind. Ik voelde me moe, verdrietig en alleen met onze coeliakie.

Omdat iedereen die te maken heeft met coeliakie dapper aan het bakken is en al die superbaksels op Facebook deelt, lijkt het wel of iedereen het leven zonder gluten makkelijk op pakt.

Maar dat is niet waar! Een coeliakiediagnose is dan wel geen dodelijke ziekte, life-changing is het wél! En hoe! Alles veranderd, en het is niet leuk! En laat dat het ook alsjeblieft niet hoeven worden.

Huilend op de bank?

Maar wat dan? Huilend op de bank met een droge glutenvrije kruimelkoek?

Mij helpt op zo’n moment een spreuk van een oude romeinse keizer:

“Geef me de moed om te veranderen wat ik kan veranderen. Geef me de wijsheid om te accepteren wat ik niet kan veranderen. Geef me het inzicht om het verschil tussen beide te zien” – Marc Aurele.

Dus moed om lekkere koekjes te bakken, moed om eindeloos aan iedereen op een vriendelijke  manier uit te leggen wat wél gegeten kan worden, en dat honderden keren, soms zelfs bij de zelfde personen. Moed en geduld met degene die dat nooit leren. En de wijsheid om te accepteren wat niet veranderen kan; coeliakie. Accepteren dus. Maar, hoe doe je dat?

Rouwen en accepteren

Om tot acceptatie te komen moet je eerst rouwen. Rouwen om het anders zijn, rouwen om soms niet mee te kunnen doen, rouwen omdat je nooit meer die lekkere grote krentenbollen bij de bakker om de hoek kunt eten. Rouwen dat je altijd op moet letten op verdwaalde kruimels, altijd je handen voor het eten moet wassen. Altijd, nooit meer niet.

Bij rouwen hoort begraven. Begraaf het glutenleven, wil je met vrije handen het glutenvrije leven tegemoet te kunnen treden. En zoals bij alle rouw is dit bij alle mensen anders. En komt dat zelfs na 14 jaar diagnose af en toe nog boven geborreld. En doet het soms gewoon nog zeer.

Geef jezelf een jaar om het glutenvrije leven te integreren in je leven en denken, geef jezelf daarna nog een jaar om het te leren accepteren. En als je dan nog wanhopig denkt waarom het jou toch moest overkomen (waarom niet?): zoek professionele hulp. En dat is dan het inzicht.

Jantine Dijkstra
Coeliakiepatiënt van een moeder, een zoon, en van zichzelf.

Vandaag is het Internationale dag van het handen wassen. Deze dag is natuurlijk bedoeld om te voorkomen difterie en andere vervelende ziektes zich verspreiden. Maar voor een goede glutenvrije maaltijd kan het ook geen kwaad. Daarom behandelen wij vandaag in #wijbloggenglutenvrij: Hoe ga je kruisbesmetting tegen?

Bij kruisbesmetting komen er ziekmakende bacteriën van het ene product op het andere. Om ziekte te voorkomen is het belangrijk kruisbesmetting te vermijden.

Voedingscentrum

Bij coeliakie (en andere intoleranties en allergieën) gaat het niet om besmetting met bacteriën. Bij coeliakie gaat het om besmetting met gluten.

‘KAN SPOREN VAN GLUTEN BEVATTEN’

Op producten staat vaak het opschrift ‘kan sporen van gluten bevatten‘ of ‘wordt geproduceerd in een fabriek waar ook gluten worden verwerkt‘. Helaas is het voor fabrikanten niet verplicht om dit opschrift op een product te zetten. Ook zijn er geen richtlijnen voor wanneer je dit opschrift op een product kan zetten. Daarom is niet duidelijk hoe groot de kans op kruisbesmetting is. Wordt dezelfde productlijn ook voor tarwemeel gebruikt of worden er aan de andere kant van de fabriek croutons verwerkt?

Uit diverse onderzoeken blijkt dat producten ZONDER dit opschrift net zo veel (of net zo weinig) gluten bevatten als soortgelijke producten MET dit opschrift. Lees hierover meer in mijn blog Kan sporen van gluten bevatten.

Wij kregen vanuit het ziekenhuis ook de tip om bij twijfelgevallen in eerste instantie wel gewoon te doen. Als de waarden goed zijn dan weet je dat het goed genoeg is wat je doet. Blijven de waarden te hoog dan zouden we met de diëtist op zoek gaan naar dit soort kleine dingen die nog aangepast zouden moeten worden.

Kim op Facebook

HAVER, BOEKWEIT EN BAKKERIJPRODUCTEN

Er zijn echter een paar uitzonderingen: Haver en boekweit.
Deze (pseudo)granen zijn van nature glutenvrij. Echter, bij de productie is er een te groot risico op kruisbesmetting. Koop deze producten dan ook alleen als er een glutenvrij logo op staat.
Lees meer op Is haver glutenvrij?

Ook glutenvrije producten die in een normale bakkerij gemaakt worden, zijn niet kruisbesmettingsvrij. Het meel stuift te veel door de fabriek.

KRUISBESMETTING THUIS

Handen wassen, handen wassen, handen wassen.
Mijn moeder vertelde eens dat ze extra vaak handcrème gebruikt als Mirthe komt logeren. Dit omdat ze zo vaak haar handen wast om kruisbesmetting te voorkomen.

Thuis zijn we gewend aan het voorkomen van kruisbesmetting. Door handige werkvolgorde hoeven we niet 30 keer per dag onze handen te wassen. De glutenetende mensen in ons huis, wassen altijd hun handen na het eten. Om te voorkomen dat overal spoortjes van gluten op komen. En eten doen we in principe alleen aan tafel. Hierdoor wordt het ‘besmet gebied’ beperkt.

Natuurlijk wassen we ook onze handen als we een maaltijd gaan maken. Naast schone handen, heb je ook schoon keukengerei en een schoon aanrecht nodig als je een glutenvrije maaltijd wil maken.
Houten snijplanken, houten lepels, bakblikken en pannen met een (beschadigde) anti-aanbaklaag, broodrooster, tosti-ijzer, rooster van de barbecue en de frituurpan zijn niet goed schoon te maken.

Sommige mensen met coeliakie kunnen er niet tegen als in dezelfde oven ook niet-glutenvrij wordt gebakken. Voor de meeste mensen is een doekje door de oven genoeg. En gebruik bakpapier, tostizakjes of ovenzakken.

VOORBEELDEN VAN KRUISBESMETTING

• Je glutenvrije brood smeren met de boter die ook gebruikt wordt voor het smeren van niet-glutenvrije brood.
• Glutenvrij brood serveren in hetzelfde mandje als niet-glutenvrij brood.
• Iemand die met zijn broodhanden (niet-glutenvrij) even jouw brood aanraakt om het te voelen.
• Roeren in de pan met niet-glutenvrije pasta en vervolgens met dezelfde lepel in de pan met glutenvrije pasta.
• Frietjes uit een frituurpan waar ook niet-glutenvrije frikandellen en kroketten in worden gebakken. Let hierbij ook op het filteren van het frituurvet: Bij veel snackbars gaat al het frituurvet door dezelfde zeef. Hierbij wordt natuurlijk niet alle gluten er uit gezeefd…
• Bouillon of soep waar de vermicelli uit is gezeefd.
• Een zoen van je lief als hij net een biertje heeft gedronken.
• Een ijsje op een glutenvrij hoorntje, waarbij nog een paar kruimels van niet-glutenvrij hoorntjes op het ijs liggen.
• Een tafel waarop salades, maar ook niet-glutenvrije broodjes staan. Er is een grote kans dat iemand met die broodjes boven de salades gekruimeld heeft.
• Een paar kruimels die nog op het aanrecht liggen.
• Een glas wijn in de kroeg, dat in hetzelfde water is gespoeld als de bierglazen.
• Een feestje waar een bak glutenvrije chips en niet-glutenvrije chips naast elkaar staan. Grote kans op kruisbesmetting door mensen die eerst een handje uit de ene bak en dan uit de andere bak nemen.
• Kaasblokjes die zijn gesneden op hetzelfde bord als de niet-glutenvrije worst.
• Enzovoorts enzovoorts enzovoorts

Kortom: Glutenvrij blijven is niet alleen glutenvrije ingrediënten gebruiken. Er komt helaas veel meer bij kijken.

Vorig weekend vierden mijn vriendin A. en ik dat we 35 jaar vriendinnen zijn!
Dat deden we op Schiermonnikoog. In dat weekend gingen we wel 4 keer uit eten. En ik genoot er ook nog van. Een overwinning op mijzelf. 

Wat moet je doen als je gluten hebt binnen gekregen? Wat moet je regelen als je glutenvrije kind (weer) naar school gaat? Waarom moet ik som terug denken aan een vakantie in Spanje van lang geleden? En nog 5 andere glutenvrije blogs die ik zeker het lezen waard vind. Jij ook?

Help, ik heb gluten in mijn lijf van Yam

Een mooie en duidelijke lijst wat je kan doen na een glutenfout. Vooral ‘wees lief voor jezelf’ mis ik vaak in andere lijstjes hierover.

Wij gaan weer (glutenvrij) naar school van Ik ben glutenvrij

Alles om de glutenvrije weg naar school makkelijk te maken: Wat bespreek je met de leerkracht, voorbeelden van brieven voor de andere ouders en natuurlijk het traktatietrommeltje!

De diagnose van Cynthia op Smaakvol glutenvrij

Ik blijf het bijzonder vinden hoe iedereen met coeliakie een ander verhaal heeft. Daarom blijf ik het leuk en belangrijk vinden om deze verhalen te lezen en te delen.

12 voedingsmiddelen met natuurlijke spijsverteringsenzymen van A healthy life

Mensen met coeliakie hebben vaker dan andere mensen problemen met hun spijsvertering. Zeker sinds ik laatst zelf zuurkool maakte (blog volgt binnenkort) ben ik wat extra geïnteresseerd in voedingsmiddelen die extra goed zijn voor onze darmen. Dit artikel van Juglen kwam dus precies op tijd!

2 lijstjes van Maak het glutenvrij:

1. Waar eet je op de Waddeneilanden glutenvrij?
   Binnenkort ga ik naar Schiermonnikoog. Ik ben benieuwd naar de restaurants die op het lijstje van Marit staan.
2. Lijst met glutenvrije sushi restaurants

Gastblogs:

Een van de doelen van mijn blog is om coeliakie bekender te maken. Maar omdat iedereen die hier op mijn blog komt al iets met coeliakie heeft, schrijf ik ook regelmatig gastblogs.

• Calamares in Spanje, een verhaal op My Food Blog over een gerecht waar ik nog regelmatig aan denk.
•  Mijn 8 favoriete glutenvrije plekjes in Amersfoort, op Glutenvrijemarkt.com

Glutenvrije recepten

• Quinoa Carrotcake van Basic puur genieten
• Amaretti koekjes van Benine’s Kitchen
• De lekkerste glutenvrije pizza van Bakers & Fakers
• Romige courgetti met gerookte zalm en olijfjes van Oanh’s kitchen

“Wat zie jij er duurzaam uit!” zegt een jonge man tegen mij, “Wat doe jij voor een duurzamere wereld? Je afval scheiden, veel op de fiets, …”
Natuurlijk wilde hij mij iets verkopen, groene energie. Maar zijn vraag zette mij aan het denken.

Vandaag is het duurzame dinsdag. Lees verder over de basis van duurzaamheid, de extra’s en wat glutenvrij eten daar mee te maken heeft.

bron foto: pixabay