Glutenvrije terugblik 2018

glutenvrije-oliebollen

Voor het super recept voor oliebollen, klik op het plaatje.

2018 is bijna ten einde. En dan is het natuurlijk tijd om terug te blikken. Hoe was 2018 voor mij en voor mijn website? Waren er het afgelopen jaar leuke glutenvrije ontwikkelingen?

HET 2018 VAN IKBENGLUTENVRIJ.NL:

  • Dit is de 1435e blogpost van ikbenglutenvrij.nl en ik vier binnenkort dat mijn blog 10 jaar bestaat! (houd het in de gaten, waarschijnlijk komt er een leuke winactie)
  • Dit jaar schreef ik 110 blogposts, over allerlei soorten onderwerpen. In de lijstjes hieronder komen er diverse aan bod, maar bij deze wil ik hier nog even noemen:
    – De beste glutenvrije spaghetti
    – Plog van een werkende, glutenvrije moeder
    En ik plaatste recepten, waaronder deze voor Glutenvrije speculaastaart met peerglutenvrije pindarotsjesWeesper moppen van JobkeAsperge salade en Koreaanse dubu-jorim (pittige gestoofde tofu)
  • Ik had dit jaar 67.527 unieke bezoekers. Weer een daling ten opzichte van voorgaande jaren (25%). Dat komt omdat ik dit jaar minder blogs plaatste dat voorgaande jaren. Dat komt ook omdat ik nog steeds een vervelende bug op mijn site heb, waardoor mensen soms een foutmelding krijgen. Maar dit komt voornamelijk omdat blogs überhaupt minder gelezen worden. Ik vind het niet erg, ik schrijf vooral voor mijzelf en vind het fantastisch als ik ook anderen hiermee kan helpen. 
  • Die bezoekers lieten 137 reacties achter. Inge liet de meeste reacties achter van alle lezers. Op de voet gevolgd door Gerda. Dank jullie wel dames, dat vind ik erg leuk!
    Ik wil hierbij ook Kimmy bedanken. Zij laat bij bijna alle berichten op Facebook en Instagram wel een berichtje of een like achter. Super!
  • Ik begon dit jaar met een blog over de recepten die ik in 2018 wilde maken. Van de 50 recepten heb ik er overigens maar 5 gemaakt. En dat terwijl ze er allemaal zo lekker uit zien! Volgend jaar weer een poging…
  • Ik eindig dit jaar met deze blogpost over 2018;
  • De blog Pas op, ook drinken kan gluten bevatten! werd het meest bekeken, namelijk 1.305 keer.
  • De blogs Facebookberichten worden nog steeds slecht bekeken. Toch blijf ik ze plaatsen. Ze zijn een mooi naslagwerk voor mijzelf.
  • Op maandag 17 december had ik het meeste bezoekers: 660. Op die dag plaatste ik mijn glutenvrije kerststollen test.
  • Op donderdag 26 juli had ik de minste bezoekers, namelijk 100. Ik plaatste die dag geen blog.
  • Ik ben nog steeds te vinden op FacebookInstagram en Pinterest. Mijn Twitter-account bestaat ook nog steeds, maar daar doe ik niets mee.

TOP 5 MEEST GELEZEN BLOGSPOSTS VAN DIT JAAR

De nummer 1 schreef ik hierboven al. Maar welke blogpost uit 2018 werden nog meer goed gelezen?

  1. Pas op, ook drinken kan gluten bevatten!
  2. Is Mars glutenvrij?
  3. Glutenvrij in Noordwijk en Katwijk
  4. Glutenvrij Dordrecht
  5. Glutenvrij Zakynthos, de voorbereidingen en de vakantie

TOP 5 BESTE BLOGPOSTS VAN DIT JAAR

Ik schreef dit jaar 110 blogposts. Maar welke vond ik nou de beste, waar ben ik het meest trots op? Dat zijn niet de meest gelezen blogs!

  1. De medische blogs, ik verzamelde ze eindelijk in de Verzamelblog: Hoe krijg je coeliakie?. Maar ik schreef dit jaar ook:
    – Oorzaken van coeliakie-antistoffen en vlokatrofie
    – Biologielesje: hoe krijg je het coeliakie-gen?
    – Waardoor is jouw coeliakie ontstaan?
    – Kan sporen van gluten bevatten, deel 3
  2. Interviews, om de diversiteit van coeliakie te benadrukken:
    – Hoge antistoffen geen coeliakie, het verhaal van Martijn
    – Al 58 jaar coeliakie, het verhaal van Bep
    – Coeliakie als Marokkaanse, het verhaal van Zakia
    – Barbara eet 1 maand glutenvrij, deel 1deel 2deel 3 en deel 4
    – Interview met Marit van Maak het Glutenvrij
  3. Daarnaast vind ik het leuk om te merken dat 3 van mijn blogs over Glutenvrij in … horen bij de best gelezen blogs. Wel geschreven, niet in de top 5 is Glutenvrij op Schiermonnikoog, terwijl ik ook daar zo heerlijk gegeten heb! 
    De verzamelblog hierover Glutenvrije tips voor (Europese)  steden werk ik regelmatig bij. Er staan nu 67 steden beschreven in 134 verschillende blogs.

TOP 5 MEEST GELEZEN BLOGPOSTS

Er is een vast rijtje met blogs die al jaren lang goed gelezen worden. Deze schreef ik niet dit jaar, maar staan wel (in wisselende volgorde) al jaren bovenaan.

  1. Glutenvrij snoep
  2. Tortilla’s van PAN voorgekookt maismeel (review)
  3. Tarwezetmeel, tarwemeel, tarwebloem, tarwemout  ??
  4. Gluten vervangers
  5. Uitsluitend glutenvrij (100% glutenvrij)

GLUTENVRIJE HELDEN VAN HET JAAR

Livaad

Hierbij wil ik Aad Merceij, Martine van Eijndthoven en haar team in het zonnetje zetten. Zij hebben vele jaren Livaad bij gehouden, de database met bijna alle glutenvrije producten. Toen ik net glutenvrij was, keek ik regelmatig op Livaad: Waar zijn glutenvrije dropjes te koop? Is dat toetje wel echt glutenvrij? Ook verweest ik vrienden en familie vaak naar deze database als ze op zoek waren naar een product.
En vergeet ook de BKB’s (Braziliaanse Kaas Broodjes) niet! En Glutenmaad, waar ik mijn eerste glutenmaadje ontmoette. Fijn om met iemand tips en trics uit te wisselen. En Horecaad, de eerste lijst met restaurants waar iemand goede of minder goede ervaringen had. Ondertussen zijn er heel veel van dit soort lijsten, maar destijds waren we heel blij met Livaad.
Kortom: Livaad was een steun voor mij en voor vele anderen die zich een weg worstelden in de glutenvrije wereld.

Aad, Martine en alle anderen: Dank jullie wel!
Er jammer dat Livaad niet meer verder kan bestaan.

Glutenvrije ondernemers

Een aantal ondernemers durfde het dit jaar aan om voor ons lekkere dingen op de markt te brengen. Of om zelfs een glutenvrij restaurant of bakkerij te (willen) beginnen. Super!
Ik durf nauwelijks een lijstje te maken, want hierbij vergeet ik vast mensen. Wijs mij er op, dan voeg ik h’m toe. En natuurlijk kan je al deze ondernemers en nog veel meer vinden in mijn lijstje Uitsluitend glutenvrij (100% glutenvrij).

Klein geluk ontbijt & lunch, binnenkort in Heemskerk; B&B La Hortensia, binnenkort in Santpoort, Toet Pannekoek in Groningen; The Food Club winkel en restaurant in Utrecht, foodtruck Churros4All uit Rotterdam, Sync Ok, bakery cafe in Deventer, Bakker Yvette in Breda en Boerderij café Hoeve Ravenstein in Baarn.
Helaas lukte het Bakkerij Puur niet om dit jaar een winkel te openen in Amersfoort. Maar ze verkopen vanuit huis en op markten nog steeds veel lekkers!
En ook van Madina Mamedova hoop ik snel weer iets te horen. Zij won de Amsterdam Food Pitch met haar (glutenvrije!) zuurdesembrood.

Forumbeheerders

Dank jullie wel forumbeheerders van al die fijne glutenvrije forums!

Jullie!

En last but nog least: Dank jullie wel, lezers, mede coeliaken, mede glutenvrije ouders. Dank jullie wel voor lezen, inspiratie en steun.

MIJN GLUTENVRIJE DIEPTE- EN HOOGTEPUNTEN

DIEPTEPUNTEN

Mirthe werd 1 keer ziek, na de juffenverjaardag. En dat terwijl de juffen het hele jaar zo erg hun best hadden gedaan! Aparte koekjes om mee te rekenen, goed in de gaten houden of haar tafeltje schoon bleef en altijd iets lekkers voor Mirthe als de andere kinderen ook iets kregen. We hebben geen idee waar het hier fout is gegaan…

Ik werd ziek tijdens een personeelsuitje. Ook hier weet ik niet waarom. Lees Glutenfout op personeelsuitje.

Ook vond ik het erg jammer dat de coeliakiemaand niet door ging en dat ik niet naar de coeliakiedag kon. Maar om dat nou een dieptepunt te noemen…

HOOGTEPUNTEN

Qua hoogtepunten waren er ook niet echt veel uitspringers. Alhoewel?

  • Onze familie, vrienden, buren, collega’s en anderen die nog steeds zo goed rekening met ons dieet houden. Dank jullie wel! Ik zie op de coeliakie-forums dat het helaas ook heel anders kan…
  • Volledige glutenvrije (kinder)feestjes (en andere feestjes waarbij er heel goed rekening werd gehouden met ons dieet).
  • Volledig glutenvrije traktaties in Mirthe’s klas!
  • Mijn nieuwe oven! Voor jullie is het vast normaal dat een oven binnen 10 minuten warm is. Maar mijn vorige oven deed er op het laast ruim een half uur over! Niet echt stimulerend als ik wilde bakken… 
  • Ik ging 34 keer uit eten zonder ziek te worden!
    Lees het in Uit eten eerste helft van 2018 en Uit eten tweede helft van 2018
  • Ik stond 2 keer met een (heel) klein stukje in de Telegraaf
  • Ik schreef 7 gastblogs om coeliakie bekender te maken.
  • En natuurlijk de producten die sinds dit jaar glutenvrij zijn zoals Croky chips (en daarna veel andere chips-merken), het suikerbrood en het kerstbrood van AH, het paar/kerstbrood van de Lidl, producten van Lisa’s choice bij de Picnic en glutenvrije panini bij de Starbucks.

TENSLOTTE:

Ik wens jullie allemaal een mooi en liefdevol 2019!

liefdevol_2019

Hoge antistoffen geen coeliakie, het verhaal van Martijn

bakker

Zo’n 5 jaar geleden kreeg ik een berichtje: “Wil je mij glutenvrije voorraad overnemen?”
Ze dacht dat haar zoon coeliakie had, maar dat bleek toch niet zo te zijn. Onlangs dacht ik weer aan dit bijzondere verhaal en vroeg haar of ze het wilde opschrijven voor mij. Lees hieronder het verhaal van een jongetje met down-syndroom, die alle klassieke symptomen van coeliakie had, maar geen coeliakie.

“Martijn* was nog maar een klein manneke toen het zo slecht met hem ging. Twee of iets ouder meen ik, toen hij de diagnose kreeg.

HELE HOGE ANTISTOFFEN

Zijn bloeduitslagen waren torenhoog. Momenteel zou alleen dat al voldoende zijn om hem volledig de diagnose coeliakie te geven. Bij Downsyndroom komt dat sowieso veel voor en onze kinderen worden daar standaard ook elk jaar op getest. Iets wat ik overigens nooit begrepen heb, want waarom niet gelijk kijken of het kind het gen heeft en enkel de kinderen die het gen hebben elk jaar monitoren?

Maar goed, destijds dus met de hoge bloeduitslagen in het WKZ beland daar werd ook bij een tweede bloedtest extreem hoog gemeten. Martijn had alle klassieke symptomen en ook de specifieke uiterlijke kenmerken (steeds dunnere armpjes en beentjes en dikke buik). En dat in combinatie met Down en de torenhoge waardes was voor hun reden om hem direct de diagnose coeliakie te geven. Ze gaven aan dat ze daarvoor eigenlijk geen biopt meer hoefden te doen. We kozen er voor om toch een darmbiopt te doen voor de zekerheid. Ook al leek dit meer formaliteit.
– Dit was precies in de tijd dat ze in de fase zaten dat de discussie speelden of er wel altijd een biopt gedaan moest worden als alle symptomen er waren. –

UITSLAG BIOPT

De dag na het biopt zijn we direct met glutenvrij dieet begonnen. Het dieet leek echt een wondermiddel want wat knapte hij op. Diarree verdween, geen extreme buikpijnen meer, minder moe,  toename in gewicht, niet meer zo wit, etc.

Maar… toen kwam de verwarrende uitslag van het biopt tot ieders verbazing was er geen darmschade zichtbaar. de biopten hebben ze nog gekleurd voor extra zekerheid en ook daarin was niks waarneembaar.

Oké aanvullende testen dan maar en toen bleek hij uiteindelijk het gen voor coeliakie gewoon niet te hebben. Alleen steeds opnieuw als we maar een klein beetje gluten aan hem gaven werd hij weer ziek. Zodra we dat niet deden knapte hij gelijk weer op. Vanaf toen kreeg hij dus het etiketje glutenallergie.

GLUTENALLERGIE

Dat voelt dubbel want glutenallergie word nog altijd niet serieus genomen of als hype gezien. Maar tegelijkertijd gaf het mij ook hoop want een allergie kan je overheen groeien dus er was misschien een sprankje hoop voor de toekomst. Ook voelde het minder ‘eng’ want bij coeliakie kan er tenslotte zoveel darmschade ontstaan ook wanneer je helemaal geen klachten hebt.

Toen Martijn klein was hebben we het dieet streng volgehouden. Gelukkig hoefden we niet zo extreem op sporen te letten zoals je bij coeliakie doet. Uiteraard was ik er wel alert op: kreeg hij reacties als hij met ballonnen of kleurkrijtjes o.i.d. in de weer was?

WEER GLUTEN ETEN

Na ruim 2,5 streng glutenvrij en lactosevrij leek het er op dat hij zo nu en dan iets aan gluten kon verdragen. Inmiddels zijn we zo’n vijf jaar bezig met gluten geven en kan hij 2 ‘gewone’ lichtbruine boterhammen op een dag prima eten. Hij eet dus niet meer volledig glutenvrij maar wel blijven we opletten. Want zodra hij wat meer binnenkrijgt heeft hij toch ‘s nachts nog buikpijn (gelukkig geen diarree meer).

Ik heb hem de afgelopen jaren niet meer laten prikken of na laten kijken maar kijk gewoon zelf naar mijn kind wat hij aankan en hoe het met hem gaat en ik vind dat hij het goed doet. Eigenlijk moet er jaarlijks bloed bij hem geprikt worden maar dat is nu al een kleine 5 jaar niet meer gedaan omdat dit dan eigenlijk onder narcose zou moeten gebeuren i.v.m. zijn extreme angst en verzet. Mogelijk gaan we komend jaar bloedprikken en dan zullen deze waardes ook meegenomen worden. vooralsnog ben ik wel blij met deze middenweg die we kunnen bewandelen. Het is en blijft wel altijd zoeken naar het juiste evenwicht maar het is wel geruststellend dat je weet dat een dieetfoutje niet meer gelijk de boel voor langere tijd overhoop gooi  of erger nog, interne schade aanricht. Over het algemeen blijft het dan bij een avond of nacht buikpijn (wat natuurlijk al vervelend genoeg is).”


Dank je wel, moeder van Martijn, voor dit bijzondere verhaal. Zij en ik zijn benieuwd of er nog meer soortgelijke verhalen zijn. Herken jij het verhaal? Wij zouden het leuk vinden als je contact op neemt.

Binnenkort komt een verhaal online over Wendeline die geen antistoffen had, maar wel coeliakie. Ik schreef een blog over andere oorzaken van ttg-antistoffen en vlokatrofie.
Daarnaast staan op mijn blog nog veel andere verhalen van mensen met coeliakie. Je vind ze onder Interviews. Heb je ook een bijzonder verhaal dat je (anoniem) wilt delen? Mail mij op info@ikbenglutenvrij.nl

*Martijn en zijn moeder willen graag anoniem blijven. Daarom is dit niet zijn echte naam.

Recept: Glutenvrije speculaastaart met peer

glutenvrije-peren-speculaastaart

Glutenvrije sinterklaasrecepten staan er al genoeg op internet. En toch plaats ik er nog 1 bij. Deze is namelijk erg lekker, en makkelijk te maken. Lekker voor het heerlijk avondje!
(En alle tips voor een gezellig glutenvrij sinterklaasfeest thuis, tijdens de intocht en op school heb ik toch al op mijn site staan ;-))

Deze blog is onderdeel van #decemberglutenvrij: Iedere zaterdag nieuwe blogs om van de decembermaand een glutenvrij feest te maken. Vandaag verschijnen er nog 5 artikelen van glutenvrije bloggers over Sinterklaas. Wie dat zijn zie je onder aan deze blog.

Dit heb je nodig:

20 minuten bereiden, 50 minuten baktijd.

ingredienten-peren-speculaastaart-glutenvrij
  • 3 handperen
  • 1/2 citroen
  • 150 gram zachte boter + nog een beetje om in te vetten
  • 150 gram amandelsprijs (ik gebruikte die van Dr. Oetker)
  • 50 gram honing
  • 4 eieren
  • 80 gram rijstmeel (toko)
  • 70 gram ketanmeel (toko)
  • 1 tl bakpoeder
  • 1 1/2 el speculaaskruiden (ik gebruik die van Dille & Kamille)
  • snufje zout
  • 2 kommen
  • schilmesje
  • mixer
  • springvorm (∅ 26 cm)
  • keukenpapier
  • oven

Zo maak je het:

  1. Verwarm de oven voor op 160°C.
  2. Bekleed de springvorm met het bakpapier en vet het eventueel resterende deel in.
  3. Schil de peren, halveer ze en verwijder de klokhuizen.
  4. Leg de peren in een kom en pers de citroen hier boven uit.
  5. Doe de 150 gram boter, de amandelspijs en de honing in een kom en kop deze met de mixer tot een romige massa.
  6. Klop een voor een de eieren door het mengsel.
  7. Voeg het meel, bakpoeder, kruiden en zout toe en mix tot een egaal beslag.
  8. Schep het beslag in de springvorm en leg de peren in een cirkel hierin, met de bolle kant naar boven.
  9. Zet de vorm op het rooster in het midden van de oven en bak de taart in ongeveer 50 minuten gaar.
  10. Eet smakelijk!

Dit recept is geïnspireerd op een recept uit de Allerhande.

Nog meer blogs voor #decemberglutenvrij

Deze bloggers schrijven vandaag ook over glutenvrij Sinterklaas:

Glutenvrije dietist: recept sinterklaas pannenkoeken
Met zonder gluten: recept gevulde speculaas zonder geraffineerde suikers
Glutenvrij hoort erbij: oma en een glutenvrij sinterklaasfeest
Glutenvrijemarkt.com: recept glutenvrije en vegan kruidnoten

Recept: speculaasschuimpjes

glutenvrij-speculaas-muffins

Toen ik pepernoten had gebakken, had ik eiwitten over. En wat is er lekkerder met eiwitten dan schuimpjes? Ja precies: Speculaasschuimpjes!

Dit heb je nodig:

20 minuten bereiden, 2 uur baktijd

  • partje citroen
  • 2 eiwitten
  • snufje zout
  • 60 gram basterdsuiker
  • 60 gram poedersuiker
  • 1 el speculaaskruiden (ik gebruikte die van Dille & Kamille)
    Met deze hoeveelheid worden de schuimpjes lekker pittig. Als je van iets minder pittig houd, voeg je minder kruiden toe.
  • beslagkom
  • mixer
  • bakplaat
  • keukenpapier
  • 2 lepels
  • oven

Zo maak je het:

  1. Maak je materialen schoon met wat citroensap. Hierdoor is het vetvrij en zal het eiwit beter stijf worden.
  2. Verwarm de oven voor op 100 graden Celsius.
  3. Doe de eiwitten en de zout in de beslagkom en mix op middelhoge stand. Wanneer het eiwit stijver begint te worden voeg je de suikers en de speculaaskruiden toe. Blijf mixen tot het ei stijf is en je de beslagkom op z’n kop kan houden zonder dat het er uit loopt.
  4. Bekleed de bakplaat met het bakpapier. Ik verkreukel het papier eerst en strijk het daarna weer glad. Hierdoor rolt het niet weer op.
  5. Maak met 2 lepels bergjes op de bakplaat. Dit kan natuurlijk mooier met een spuitzak, maar die had ik niet bij de hand (en hier kan ik niet goed mee om gaan).
  6. Schuif de bakplaat in de voorverwarmde oven. Bak de schuimpjes 2 uur (ja, 2 uur!) in de oven totdat ze grotendeels hard zijn.
  7. Je kan vrij lang ze bewaren in een afgesloten trommel.
  8. Eet smakelijk!

Oorzaken van coeliakie-antistoffen en vlokatrofie

Het onderzoek naar coeliakie bestaat in eerste instantie uit een bloedtest naar o.a. anti-TTG. Daarnaast wordt er gekeken naar klachten. Vervolgens wordt er (meestal) een darmbiopt genomen, waarbij bekeken wordt of er vlokatrofie is. Dat betekent dat de darmvlokken (deels) verdwenen zijn.

Als de onderzoeken positief zijn, wordt de diagnose coeliakie gesteld.
MAAR… anti-TTG en vlokatrofie kunnen ook door andere redenen ontstaan. 

Lees verder

Omgaan met een chronische ziekte

Ik leerde Jantine in 2009 kennen, toen zij glutenvrije mensen uit de omgeving uitnodigde om bij haar te komen eten. Het was de eerste keer dat ik andere coeliaken ontmoette. De eerste keer dat ik bij een feestje was waar alles glutenvrij was.

Jantine is een lieve vrouw. Een bijzondere vrouw die jou echt hoort en ziet. Een vrouw die je nuttige adviezen geeft, maar die je ook laat nadenken over een goede oplossing.
De afgelopen jaren ontmoette ik haar zo af en toe. En elke keer kreeg ik daar energie van. Toen ik hoorde dat ze Coachpraktijk Bloeidaal was begonnen, was ik dan ook erg enthousiast. Ik vroeg haar of ze daar meer over wilde vertellen. Hieronder lees je het verhaal van Jantine.

coach-coeliakie

COELIAKIE ALS OPGAVE EN FRUSTRATIE

Daar is die dan, de diagnose. Huh, coeliakie, hoe spreek je dat uit? Opluchting voelde ik over het feit dat er eindelijk iets was gevonden voor mijn klachten en die van mijn zoontje en ik sprong in het glutenvrije diepe. Ik wilde het begrijpen en de beste glutenvrije moederbakker worden van de hele wereld. Dus ik had het druk de eerste tijd, en het viel me allemaal wel mee. Emotioneel, bedoel ik, tenminste, dat dacht ik. Totdat ik een keer tijdens het bakken iets vergeten was en nog snel naar de supermarkt rende, die voor mijn ogen de deuren sloot en mij niet binnenliet. Toen brak er iets in mij.  Midden op straat stond ik te huilen als een kind. Ik voelde me moe, verdrietig en alleen met onze coeliakie.

Omdat iedereen die te maken heeft met coeliakie dapper aan het bakken is en al die superbaksels op Facebook deelt, lijkt het wel of iedereen het leven zonder gluten makkelijk op pakt.

Maar dat is niet waar! Een coeliakiediagnose is dan wel geen dodelijke ziekte, life-changing is het wél! En hoe! Alles veranderd, en het is niet leuk! En laat dat het ook alsjeblieft niet hoeven worden.

Huilend op de bank?

Maar wat dan? Huilend op de bank met een droge glutenvrije kruimelkoek?

Mij helpt op zo’n moment een spreuk van een oude romeinse keizer:

“Geef me de moed om te veranderen wat ik kan veranderen. Geef me de wijsheid om te accepteren wat ik niet kan veranderen. Geef me het inzicht om het verschil tussen beide te zien” – Marc Aurele.

Dus moed om lekkere koekjes te bakken, moed om eindeloos aan iedereen op een vriendelijke  manier uit te leggen wat wél gegeten kan worden, en dat honderden keren, soms zelfs bij de zelfde personen. Moed en geduld met degene die dat nooit leren. En de wijsheid om te accepteren wat niet veranderen kan; coeliakie. Accepteren dus. Maar, hoe doe je dat?

Rouwen en accepteren

Om tot acceptatie te komen moet je eerst rouwen. Rouwen om het anders zijn, rouwen om soms niet mee te kunnen doen, rouwen omdat je nooit meer die lekkere grote krentenbollen bij de bakker om de hoek kunt eten. Rouwen dat je altijd op moet letten op verdwaalde kruimels, altijd je handen voor het eten moet wassen. Altijd, nooit meer niet.

Bij rouwen hoort begraven. Begraaf het glutenleven, wil je met vrije handen het glutenvrije leven tegemoet te kunnen treden. En zoals bij alle rouw is dit bij alle mensen anders. En komt dat zelfs na 14 jaar diagnose af en toe nog boven geborreld. En doet het soms gewoon nog zeer.

Geef jezelf een jaar om het glutenvrije leven te integreren in je leven en denken, geef jezelf daarna nog een jaar om het te leren accepteren. En als je dan nog wanhopig denkt waarom het jou toch moest overkomen (waarom niet?): zoek professionele hulp. En dat is dan het inzicht.

Jantine Dijkstra
Coeliakiepatiënt van een moeder, een zoon, en van zichzelf.

Hoe voorkom je kruisbesmetting met gluten?

Vandaag is het Internationale dag van het handen wassen. Deze dag is natuurlijk bedoeld om te voorkomen difterie en andere vervelende ziektes zich verspreiden. Maar voor een goede glutenvrije maaltijd kan het ook geen kwaad. Daarom behandelen wij vandaag in #wijbloggenglutenvrij: Hoe ga je kruisbesmetting tegen?

Bij kruisbesmetting komen er ziekmakende bacteriën van het ene product op het andere. Om ziekte te voorkomen is het belangrijk kruisbesmetting te vermijden.

Voedingscentrum

Bij coeliakie (en andere intoleranties en allergieën) gaat het niet om besmetting met bacteriën. Bij coeliakie gaat het om besmetting met gluten.

‘KAN SPOREN VAN GLUTEN BEVATTEN’

Op producten staat vaak het opschrift ‘kan sporen van gluten bevatten‘ of ‘wordt geproduceerd in een fabriek waar ook gluten worden verwerkt‘. Helaas is het voor fabrikanten niet verplicht om dit opschrift op een product te zetten. Ook zijn er geen richtlijnen voor wanneer je dit opschrift op een product kan zetten. Daarom is niet duidelijk hoe groot de kans op kruisbesmetting is. Wordt dezelfde productlijn ook voor tarwemeel gebruikt of worden er aan de andere kant van de fabriek croutons verwerkt?

Uit diverse onderzoeken blijkt dat producten ZONDER dit opschrift net zo veel (of net zo weinig) gluten bevatten als soortgelijke producten MET dit opschrift. Lees hierover meer in mijn blog Kan sporen van gluten bevatten.

Wij kregen vanuit het ziekenhuis ook de tip om bij twijfelgevallen in eerste instantie wel gewoon te doen. Als de waarden goed zijn dan weet je dat het goed genoeg is wat je doet. Blijven de waarden te hoog dan zouden we met de diëtist op zoek gaan naar dit soort kleine dingen die nog aangepast zouden moeten worden.

Kim op Facebook

HAVER, BOEKWEIT EN BAKKERIJPRODUCTEN

Er zijn echter een paar uitzonderingen: Haver en boekweit.
Deze (pseudo)granen zijn van nature glutenvrij. Echter, bij de productie is er een te groot risico op kruisbesmetting. Koop deze producten dan ook alleen als er een glutenvrij logo op staat.
Lees meer op Is haver glutenvrij?

Ook glutenvrije producten die in een normale bakkerij gemaakt worden, zijn niet kruisbesmettingsvrij. Het meel stuift te veel door de fabriek.

KRUISBESMETTING THUIS

Handen wassen, handen wassen, handen wassen.
Mijn moeder vertelde eens dat ze extra vaak handcrème gebruikt als Mirthe komt logeren. Dit omdat ze zo vaak haar handen wast om kruisbesmetting te voorkomen.

Thuis zijn we gewend aan het voorkomen van kruisbesmetting. Door handige werkvolgorde hoeven we niet 30 keer per dag onze handen te wassen. De glutenetende mensen in ons huis, wassen altijd hun handen na het eten. Om te voorkomen dat overal spoortjes van gluten op komen. En eten doen we in principe alleen aan tafel. Hierdoor wordt het ‘besmet gebied’ beperkt.

Natuurlijk wassen we ook onze handen als we een maaltijd gaan maken. Naast schone handen, heb je ook schoon keukengerei en een schoon aanrecht nodig als je een glutenvrije maaltijd wil maken.
Houten snijplanken, houten lepels, bakblikken en pannen met een (beschadigde) anti-aanbaklaag, broodrooster, tosti-ijzer, rooster van de barbecue en de frituurpan zijn niet goed schoon te maken.

Sommige mensen met coeliakie kunnen er niet tegen als in dezelfde oven ook niet-glutenvrij wordt gebakken. Voor de meeste mensen is een doekje door de oven genoeg. En gebruik bakpapier, tostizakjes of ovenzakken.

VOORBEELDEN VAN KRUISBESMETTING

  • Je glutenvrije brood smeren met de boter die ook gebruikt wordt voor het smeren van niet-glutenvrije brood.
  • Glutenvrij brood serveren in hetzelfde mandje als niet-glutenvrij brood.
  • Iemand die met zijn broodhanden (niet-glutenvrij) even jouw brood aanraakt om het te voelen.
  • Roeren in de pan met niet-glutenvrije pasta en vervolgens met dezelfde lepel in de pan met glutenvrije pasta.
  • Frietjes uit een frituurpan waar ook niet-glutenvrije frikandellen en kroketten in worden gebakken. Let hierbij ook op het filteren van het frituurvet: Bij veel snackbars gaat al het frituurvet door dezelfde zeef. Hierbij wordt natuurlijk niet alle gluten er uit gezeefd…
  • Bouillon of soep waar de vermicelli uit is gezeefd.
  • Een zoen van je lief als hij net een biertje heeft gedronken.
  • Een ijsje op een glutenvrij hoorntje, waarbij nog een paar kruimels van niet-glutenvrij hoorntjes op het ijs liggen.
  • Een tafel waarop salades, maar ook niet-glutenvrije broodjes staan. Er is een grote kans dat iemand met die broodjes boven de salades gekruimeld heeft.
  • Een paar kruimels die nog op het aanrecht liggen.
  • Een glas wijn in de kroeg, dat in hetzelfde water is gespoeld als de bierglazen.
  • Een feestje waar een bak glutenvrije chips en niet-glutenvrije chips naast elkaar staan. Grote kans op kruisbesmetting door mensen die eerst een handje uit de ene bak en dan uit de andere bak nemen.
  • Kaasblokjes die zijn gesneden op hetzelfde bord als de niet-glutenvrije worst.
  • Enzovoorts enzovoorts enzovoorts

Kortom: Glutenvrij blijven is niet alleen glutenvrije ingrediënten gebruiken. Er komt helaas veel meer bij kijken.