Ik schreef het al eerder:

Je kan het coeliakie-gen krijgen van 1 ouder (hetrozygoot) of van 2 ouders (homozygoot). Iemand met hetrozygoot HLA-DQ8 heeft veel minder kans om coeliakie te ontwikkelen dan iemand met homozygoot HLA-DQ2.8
Afhankelijk van het gentype wordt bepaald hoeveel kans iemand heeft om coeliakie te ontwikkelen.

Presentatie: Hoe overtuig ik mijn familie om zich te laten screenen op coeliakie

In deze blog kan je meer lezen over de kans op coeliakie, verdeeld naar genetisch profiel.

Tine: “Ongeveer 40% van de bevolking heeft de coeliakiegenen; 60% heeft ze niet. Een grote voorspellende waarde op het ontstaan van coeliakie hebben de genen dus niet. Maar ze hebben wel een negatieve voorspellende waarde: iemand ZONDER deze genen, heeft (bijna) geen kans op coeliakie.

Wat kun je met de kennis van deze genen? Broertjes, zusjes of ouders van coeliakiepatiënten regelmatig testen op coeliakie, in het geval als ze de coeliakiegenen hebben (en evt. klachten). Als ze de coeliakiegenen niet hebben, hoeft regelmatige controle niet, want ze zullen geen coeliakie ontwikkelen. Verder kun je er risicogroepen mee checken, zoals mensen met een andere auto-immuunziekte.

Braziliaanse onderzoekers inventariseerden van 237 coeliakiepatiënten welke HLA-genen ze bezitten. Ook al hoeven coeliakiepatiënten in Brazilië niet dezelfde verhouding genen te hebben als coeliakiepatiënten in Europa, toch vermoed ik dat het in grote lijnen wel overeen zal komen met de verdeling in ons land.

Kans op coeliakie, verdeeld naar genetisch profiel:

• 2.5/2.5 – 1:7
• 2.5/2.2 – 1:10
• 2.5/8 – 1:19
• 2.5 – 1:25
• 2.2/8 – 1:40
• 2.2/2.2 – 1:250
• 8 – 1:289
• 2.2 – 1:550

Er is nog een klein restgroepje, met zeldzamer genotypen, en 0.84% heeft NIET de risicogenen (als je ze niet hebt, is je kans op coeliakie 1: 3014).

Bron: ‘Presence of DQ2.2 associated with DQ2.5 increases the risk for celiac disease’
Lucas Malta Almeida,1,3 Lenora Gandolfi,1,2,3 Riccardo Pratesi,1,2,3 Rosa Harumi Uenish,2,3 Fernanda Coutinho de Almeida,1,3 Nicole Selleski, 2,3 Yanna Karla de Medeiros Nóbrega1,2,3,4″

Mijn bron: Tine

Kijk ook eens bij https://ikbenglutenvrij.nl/biologielesje-hoe-krijg-je-het-coeliakie-gen/

Als je een glutenvrij kind hebt, moet je in Sinterklaastijd veel bespreken en voorbereiden. Hieronder vind je een foto-compilatie van mijn sint-voorbereidingen de afgelopen weken.

1. Kruidnootjes bakken

Al jaren gebruik ik dit recept. Ik probeer wel eens een ander, maar kom toch altijd weer op deze uit.
Al voordat Sinterklaas in het land is, hebben we al 4 bakplaten vol gemaakt. Mmmm!

2. Kruidnootjes voor de intocht

Een deel van de gebakken kruidnootjes, houd ik stiekem achter.
Op de ochtend van de intocht vindt Mirthe 2 blikken met strooigoed bij de haard. Met een gedicht er bij:

Niet alle pieten weten
dat jij glutenvrij moet eten.
De glutenvrije piet,
die is er bij de intocht niet.
Omdat hij jou niet is vergeten,
geeft hij je deze glutenvrije pepernoten om op te eten.

Voor de volledigheid doe ik er ook een schoenkalender bij. Gekregen van de Sint. Dus nooit gezeur of ze hun schoen mogen zetten.

Trouwens, Mirthe vindt deze pepernoten ‘veeeeel lekker dan die jij bakt, mama!’

3. Vol verwachting…

4. Voorbereid

En ja, als glutenvrije mama moet je goed voorbereid zijn. Dus ik weet wat de kinderen deze sinterklaasperiode op school krijgen (en zorg op tijd voor een volwaardige vervanger), ik zorg dat er in de klas niet gestrooid wordt, en ik heb altijd een lading pepernotendeeg in de koelkast liggen, en dus die trommeltjes voor mee naar speelafspraakjes e.d.
En voorzichtig kijk ik ook al verder naar het volgende feest. Zo aten we vandaag poffertjes, in de hoop dat er een paar over bleven voor het kerstdiner op school.

#wijbloggenglutenvrij

Wil je nog meer tips? Een paar dagen geleden verzamelde ik alle glutenvrije sinterklaastips van de afgelopen jaren.

Maar deze blog is onderdeel van #wijbloggenglutenvrij, dus onder de onderstaande links vind je nog meer tips over het glutenvrije Sinterklaasfeest!

• cratiefglutenvrij.wordpress.com
• glutenvrijemama.nl
• glutenvrijeblog.nl
• storiesofacoeliac.nl
• metzondergluten.nl
• ikbenglutenvrij.nl 
• hetmeisjemetdevoedselallergie.nl
• lekkerglutenvrij.nl
• doemijglutenvrij.nl
• pinkpequena.nl
• glutenvrijkind.wordpress.com

Deze week is het Kookboeken7daagse. Met veel activiteiten bij o.a. kookwinkels en boekhandels. En met de kookboek van het jaar verkiezing. 
Een leuke aanleiding om mijn favoriete kookboeken op een rijtje te zetten!

Ik kook veel te weinig uit kookboeken. In de zomer krijgen we elke week een groentepakket. De groentes zijn leidend in wat we gaan eten. Als ik het zelf niet weet, google ik wel eens een recept. 
En voor het bakken grijp ik vaak terug op mijn succes-recepten. Maar wat is het fijn om iets nieuws uit te proberen in een warme keuken, als het buiten koud is.

– Ik voel een projectje aankomen 😉 –

Leuk dat juist nu, aan het begin van de winter, het kookboeken7daagse is. Geeft mij de gelegenheid weer eens in de kast te kijken welke kookboeken ik eigenlijk heb. 

Kookboek van het jaar

Overigens staan er best veel interessante kookboeken tussen de inzendingen. Op het moment van schrijven is het kookboek van het jaar nog niet bekend. Ik ken de meeste boeken helaas niet. Maar als het aan mij ligt, zou 1 van deze winnen. Omdat ze iets hebben met glutenvrij, of omdat ik de schrijvers al langer volg:

En natuurlijk Easy Peasy Family. Vorig jaar won ik een exemplaar en schreef er een review over.

Heerlijk glutenvrij bakken van Phil Vickery

Dit was 1 van de eerste glutenvrije kookboeken die ik kreeg. In ieder geval het eerste echt volwaardige kookboek. Met uitgedachte recepten, en prachtige foto’s. Zoals je kan zijn aan de post-its boven in het boek, ben ik nog lang niet uitgebakken uit dit boek! De Ontbijtmuffins met karnemelk wil ik weer eens maken. En de Fococcia en de Chocoladekwarktaart staan nog op mijn verlanglijstje.

Helaas is de Nederlandse versie niet meer te krijgen. Klik hier voor de Engelse versie: Seriously Good! Gluten-free baking
​En wanneer verschijnt zijn nieuwe glutenvrije kookboek Essential Gluten-free in het Nederlands?

Marokkaanse kookboeken

Ik houd van de Marokkaanse keuken. Van de combinatie tussen hartig en zoet. Van ras-el-hanout, van komijnzaad. Deze boeken komen dus met enige regelmaat uit de kast. Ook al zijn ze totaal niet glutenvrij.

De Gluut van Pauline Kalkhoven

 Dit is veel meer een kookboek dan een bakboek. Een boek dat ik binnenkort weer vaker uit de kast ga trekken, nu ik geen rekening meer hoef te houden met de inhoud van ons groentepakket.

Eind vorig jaar schreef ik een review over De Gluut. Daar ben ik het nog steeds helemaal mee eens!

Glutenvrije recepten van Jeandrine

Jeandrie is 1 van de beste glutenvrije bakkers van Nederland. Ze heeft al veel goede, glutenvrije recepten ontwikkeld. Deze staan op haar website, maar nu ook in deze 2 kookboekjes. En deze kookboekjes bevatten ook recepten die niet op de website staan. 😉

Mijn favoriete ‘kookboek’

Mijn favoriete ‘kookboek’ staat standaard op het aanrecht. Het is een kookboekenstandaard vol met uitgeprinte en uitgeknipte recepten die ik binnenkort wil maken. De goedgekeurde recepten verplaatsen naar de map. De afgekeurde naar de papierbak. 

Ondertussen is de stapel best groot…
– Oei, ik voel nog een projectje opkomen 😉 –

Tenslotte:

Heb je nog niet genoeg van alle kookboeken-tips? Ook Emmelou zette haar favoriete kookboeken op een rijtje: leukste glutenvrije kookboeken

In dit artikel staan affiliate links. Als je via die link het boek koopt, krijg ik een klein percentage van de aankoopprijs.

Ilona en Stefan zijn bekend van de website metzondergluten.
En nu ook van het tijdschrift Opscheppen!

Ik ontving een exemplaar en ben erg enthousiast.

Toen ik de enveloppe open maakt, was ik verrast over kleine formaat. Haast meer een boekje dan een tijdschrift. Maar van binnen is het toch echt een tijdschrift: prachtig vormgegeven met mooie, ingetogen foto’s afgewisseld met kleurrijke plaatjes.

Het plezier van de makers springt van de bladzijden. zoals bij het Welkom: “Het maken van Opscheppen was een hele gave ervaring. En het mooiste is dat we die ervaring door kunnen geven aan jou via het magazine.“

Het magazine bevat een goede afwisseling van interviews, recepten en meer. Niet speciaal gericht op mensen met coeliakie, maar je vindt het wel overal terug in Opscheppen: De recepten zijn glutenvrij (en vaak ook vrij van andere allergenen). De interviews zijn van mensen die iets hebben met coeliakie. Zo staat in het interview met horeca-adviseur Kim van Velzen een mooie quote:

Horeca kan nog beter om gaan met allergieën, want er is qua gast geen loyalere groep dan mensen met een allergie.

En toen was hij al weer uit. Jammer! Ik hoop at er snel een tweede versie komt.

Wil jij Opscheppen ook lezen? Opscheppen is online te koop via deze website en ook in het land bij twee hele gezellige koffie en lunchzaakjes!

• Puur, Voorstraat 171 in Dordrecht
• Koffie & Zo, Peperstraat 17 in Delft

– Het magazine kreeg ik van Ilona. Ondanks dat ik dus ‘gesponsord’ ben, is dit artikel wel geheel mijn eigen mening. –

Gisteren vroeg ik aan de juf of zij nog iets gaan doen in het thema van het Sinterklaasjournaal (bakken).
“Nee, we gaan alleen pepernoten bakken. En natuurlijk verzinnen we ook iets zodat Mirthe mee kan doen.”
Ik stuurde haar een email met opties, voor mij acceptabele opties. 

“Dag juf,

Pepernoten bakken met een glutenvrij kind in de klas, komt regelmatig voor. Ik zie veel tips op de coeliakie-forums. Hieronder schrijf ik een aantal voor mij acceptabele opties. Hoe je zelf niet alles te bedenken:

• Mirthe doet gewoon mee met pepernoten bakken, maar krijgt plastic handschoentjes aan zodat het deeg niet onder haar nagels komt. Natuurlijk krijgt ze haar eigen glutenvrije pepernoten mee, zodat ook zij na afloop pepernoten kan eten.
  Hierbij is wel kans op inademen van rondvliegend meel. Als jullie voor deze optie kiezen, dan graag niet in de klas maar in een andere ruimte.
• De hele klas bakt glutenvrije pepernoten. Is niet veel duurder dan normale pepernoten-mix. Ik kan de ingrediënten aanleveren (als ik daar een vergoeding voor krijg)
• Mirthe bakt met een klein groepje kinderen op school glutenvrije pepernoten. Bakken in een goed schoongemaakte oven. Of de deegbolletjes mee naar huis nemen om daar af te bakken.
• Mirthe komt met een klein groepje kinderen thuis glutenvrije pepernoten bakken.
• Mirthe krijgt vrij en gaat met mij iets leuks doen (bijvoorbeeld naar een Sinterklaas-film).

Het is natuurlijk ook belangrijk wat Mirthe zelf graag wilt!

Groetjes, Mirjam”

Wat heeft de juf gekozen?

Het pepernoten bakken op school gaat als volgt: 2 ouders maken thuis deeg, op school rollen de kinderen pepernoten, de ouders nemen deze weer mee naar huis om daar af te bakken. Ik lever voor 1 groepje glutenvrij pepernotendeeg aan en bakte dat thuis af.

Mijn opa komt van het Zuid-Hollandse Goeree Overflakkee. Toen hij 18 was, wilden de Duitsers het eiland onder water zetten. Hij werd, samen met zijn dorpsgenoten, geëvacueerd naar noord Groningen. Daar leerde hij mijn oma kennen. Hij bleef hangen, ook toen het grootste deel van zijn dorpsgenoten weer terug ging naar hun geboortegrond.

Mijn opa is overleden toen ik 1 jaar was. Ik heb hem nooit echt leren kennen. Maar ik werd getriggerd door het recept van deze flakkeese kruukplaetjes dat ik op Facebook vond.
Ik kende ze niet. Maar ik was wel erg benieuwd!

Het verhaal van Elsbeth:

“Wat was dat lang geleden. Mijn oma leerde mij als klein meisje echte flakkeese kruukplaetjes bakken. Ik had ze nog nooit glutenvrij gemaakt. Vanmiddag is het er dan toch van gekomen. En….Wat smaken ze lekker! Niet van de ‘echte’  te onderscheiden.. Wie van flakkee komt of familie daar heeft wonen kent ze vast. Heerlijke koekjes uit de koekenpan. In Vlaardingen worden ze ook wel ijzerkoekjes genoemd.  Mmmm, smullen…!!!

Het recept. Niet zo netjes geschreven (heb ik dus als klein meisje opgeschreven samen met oma, wel nostalgisch dus!). Je krijgt er heeeeel veel koekjes van. Als je wilt kun je de hoeveelheden ook halveren.
De stroop is echt op gevoel. Tot het een beetje plakkerig is geworden. Lekker kneden met je handen. Als je de koekjes in de koekenpan hebt, heel voorzichtig omdraaien. In eerste instantie worden ze zacht in de pan.
Ik heb als meel boekweitmeel gebruikt van Peak’s Free From.

De geschiedenis is ook echt leuk om te weten. Vroeger was een koekje of iets lekkers echt iets voor de feestdagen of verjaardagen. Om toch iets lekkers te maken, wat niet zoveel geld kostte, zijn de kruukplaetjes in het leven geroepen. Makkelijk te maken, in een koekenpan, vroeger nog op de kachel en ze waren lang houdbaar. ‘kruuk’ komt waarschijnlijk van ‘kruid’ (het rommelkruid) en plaetje van de plaat waarop het gebakken werd. De naam ijzerkoekjes verwijst naar de ijzers waar ze op gebakken werden.”

Rommelkruid

Rommelkruid is een mengsel van een aantal kruiden. Het wordt onder andere gebruikt bij de bereiding van balkenbrij, maar ook in bepaalde recepten voor koekjes.

Het kruidenmengsel is bijna niet meer kant-en-klaar in de winkel verkrijgbaar, maar via internet wordt het nog wel verkocht. Rommelkruid kan ook zelf gemaakt worden door gemalen zoethoutwortel, suiker, nootmuskaat, anijs, kaneelkoppen, kruidnagel, peper, foelie, gemberpoeder en sandelhout te mengen. De verhoudingen zijn streekgebonden, afhankelijk van de eigen voorkeur én afhankelijk van waarvoor het mengsel gaat worden gebruikt. Een eenvoudige versie bestaat uit twee theelepels gemalen zwarte peper, een theelepel geraspte nootmuskaat, een halve theelepel kruidnagelpoeder, en een halve theelepel gestampt anijszaad.

Bron: wikipedia

Hoe maak je het?

Nodig:

• 500 gram glutenvrije boekweitmeel
• 250 gram basterdsuiker
• 1 zakje vanillesuiker
• snufje zout
• 250 gram boter of magerine
• 1 ei
• stroop (hoeveelheid, zie boven)
• 2 eetlepels kaneel of rommelkruid (zie boven)

Bereiding:

1. Doe de boekweitmeel, met de basterdsuiker,vanillesuiker en zout in de kom;
2. Voeg de boter en het ei toe;
3. Snij de boter in kleine stukjes met 2 messen;
4. Voeg de stroop en het rommelkruid toe;
5. Kneed van het geheel een samenhangend deeg;
6. Vorm met de hand kleine ronde balletjes van het deeg. Druk deze wat plat
   
7. Zet een niet ingevette koekenpan op het vuur en draai het gas op matig warm;
8. Leg de deegbolletjes in de pan en laat ze aan 1 kan een bruin worden;
9. Draai ze dan om en bak ook de andere kant bruin;
10. Laat ze afkoelen en bewaar ze in een trommel 
    Of eet ze meteen op natuurlijk. Eet smakelijk!

Dank je wel Elsbeth, dat ik je recept mocht delen!

Voor de 70e verjaardag van mijn moeder, gingen we uit eten met de hele familie. Een fantastische locatie, veel hapjes op tafel en een duidelijke uitleg wat glutenvrij was en dat het echt goed glutenvrij was bereid.
En ondanks dat ik het bijna 100% vertrouwde, zat ik er niet ontspannen. Misselijk van de angst om ziek te worden.

Wat kan ik hier tegen doen?

Het glutenvrije verjaardagsfeest is voorbij. En ik weet natuurlijk niet hoe het bij jullie is, maar bij ons blijven na afloop meestal een paar mensen hangen. Op facebook zag ik een heleboel ideeen langskomen om de achterblijvers voor te schotelen.

• Frietjes met snacks.
  Als je een snackbar in de buurt hebt die glutenvrije friet/glutenvrije snacks verkoopt, kan je het daar halen, anders zelf bakken.
• Knakworstjes
• Hamburgers (bijvoorbeeld van de AH) met glutenvrije broodjes (bijvoorbeeld Schar Kaiserbroodjes of hamburgerbroodjes)
• Kippenpootjes
• Quiches, hier is de spinazie-fetta-quiche favoriet
• Soep met glutenvrije broodjes, bijvoorbeeld kippensoep, tomatensoep, groentesoep, courgettesoep, pompoensoep
  ​Glutenvrije broodjes: bijvoorbeeld Braziliaanse kaas broodjes of zelfgemaakt stokbrood
• Mexicaanse bonensoep met nacho’s
• Salades, bijvoorbeeld pastasalade (met tonijn), rijstsalade, aardappelsalade.
  Op het Facebook-forum zag ik een mooi recept voor pastasalade: Snij je een hele krop ijsbergsla en een komkommer en div rauwkost doorheen en bijv stukjes knakworst/rookworst. Blik mais erdoor. Paar gekookte eieren in stukjes. Heeft veel volume, zeer voedzaam en met 1 zak pasta van 500 je kun je al gauw een man of 10 voeden.
• Kaasjes met glutenvrije toostjes (bv van Van der Meulen)
• Groentes met dipsausjes
• Nasi met sate
  Of een wat uitgebreidere rijsttafel: enorme pan rendang. Moet juist dag van te voren. Gekookte rijst erbij, nasi, diepvriesboontjes in de magnetron, satesaus, kroekoek, komkommer. Kijk voor nog meer rijsttafel-inspiratie op mijn blog bakjeseten.
• Kapucijnertafel / captains diner
• Chili con carne (of sin carne, als er vegetariers bij zijn)
• Taco’s, zelf vullen naar ieders smaak
  ​Al het snijwerk kun je al eerder doen en iedereen kan pakken wat ze lekker vinden. Dus bonen, maïs, paprika, sla, ananas, kip etc. Op mijn blog bakjeseten vind je nog meer inspiratie voor taco’s.
• Stamppotten
• Shoarma met glutenvrije pitabroodjes
• Barbecue
• Gourmet

Men neme 1 collega die voor jou naar het koffie-apparaat loopt en heet water tapt. Als hij terug komt, hang je het meegebrachte zakje thee in het water. Ta da! Het makkelijkste recept ooit.

Vandaag bloggen 11 glutenvrije bloggers over hun makkelijkste recept voor #wijbloggenglutenvrij. Lees verder voor de links naar hun recepten en voor het eerste recept voor het persoonlijke kookboek van mijn dochter.

Een van de weinige volledig glutenvrije winkels van Nederland zit in Apeldoorn. Ik rij regelmatig langs Apeldoorn, maar ben toch nog nooit gestopt. Nu zag ik op Facebook heel veel glutenvrije tips voor Apeldoorn. Ik zet ze op een rijtje, zodat ik nog wat meer reden heb om een keer de snelweg af te gaan.

Bijgewerkt op 9 juni 2020

The Free From Shop, glutenvrij lactosevrij en meer

Volledig glutenvrije winkel.

Soerenseweg 22
7314 CD Apeldoorn

Glutenvrij uit eten

• Het Apeldoorns Koffiehuis (al is daar ook kritiek op: te kleine glutenvrije porties)
• Bagel and Beans,
• De Beren
• De Boschvijver
• Don Quichote
• Guusje
• Heerlijkckheyt
• Jules Verne
• Klein Berlijn (even bellen van te voren)
• Het kleine Kantongrecht. Olga: “Wij hebben een High tea bij het oude kantongerecht in apeldoorn. Was toen goed verzorgd. Je kunt ook er lunchen. Reserveren zou handig zijn.”
• Martins Brasserie
• La Niche
• ’t Pannenkoekenhuis Apeldoorn
• Hotel café Paris. Marjolein: ook glutenvrij lunch, alles met brood op de kaart kan glutenvrij besteld. Heerlijk glutenvrij brood.
• De Pastazaak
• Pizzaria Pibia
• Poppe
• Shabu Shabu
• Spakenburgse vishandel
• Sizzles
• de Smoezer. Mirjam: “Men heeft er een speciale gv kaart. Ik heb er lekker gegeten en men was goed op de hoogte.”
• Spicebrush
• ’t Zusje
• Pizza’s bestellen via secretpizzeria.nl
  Let op: de bodem van de pizza is glutenvrij, maar hij wordt op een rooster gebakken in dezelfde oven als de andere pizza’s. Bepaal voor jezelf of dit veilig genoeg voor jou is.
• Mc Donalds noord (glutenvrije hamburger)
• Mc Donalds centrum (glutenvrije hamburger)
• Snackbar Kokkie Ordenplein (glutenvrije snacks)
• Snackbar Charlies ’t Fort (glutenvrije snacks)
• Snackbar Charly de Mheen (glutenvrije snacks)
• ijssalon Gemelli in Apeldoorn (ijs met glutenvrij hoorntje)
• Kwaliteitsslagerij de Graaf voor glutenvrij stokbrood en glutenvrij vlees

Leuke uitjes met kinderen

Paleis het Loo is leuk om heen te gaan. In het park kan je ook mooie wandelingen maken en loop je tussen de herten in een bepaald gedeelte.

Apenheul bij Jambo’s place glutenvrije mogelijkheden.

Julianatoren: glutenvrije pannenkoeken en frietjes verkrijgen.

kinderboerderij Malkenschoten

Klimbos vlakbij apenheul. Eveneens een speelwijde.

Heb je nog aanvullingen? Ik hoor ze graag!