Dit is zo’n recept waarvan ik verwacht dat iedereen het wel kent. Maar ik zie dat de meesten het zonder de aardappelpuree maken. En dat vind ik juist de lekkerste combinatie, het echte comfort-food.
Het is 1 van de recepten die ik van mijn moeder leerde.
Hierbij het recept voor 2 personen Bereidingstijd ca. 30 minuten + 30 minuten oventijd
Ingredienten:
500 gram aardappels
4 stronken witlof
8 plakken gerookte ham
kaas of geraspte kaas
klontje roomboter
scheutje melk
naar smaak: kummel, koriander en/of nootmuskaat
naar smaak: peper en zout
Hoe bereiden?
Schil de aardappels en kook ze in 20 minuten gaar.
Snij ondertussen de stronken witlof doormidden en omwikkel ze met de ham-plakken. Leg deze in een ovenschaal.
3. Leg plakken kaas over de witlof, of strooi er geraspte kaas over heen.
4. Verwarm de oven voor op 200 graden.
5. Zijn de aardappels gaar? Giet ze af, voeg toe: – zout en peper, – kummel, koriander en/of nootmuskaat – scheutje melk – klontje boter En stamp de aardappels tot een puree.
6. Verdeel de aardappelpuree over de witlof.
6. Strooi de rest van de geraspte kaas over de ovenschotel. (mijn moeder doet er geen kaas over, maar paneermeel met klontjes boter) Zet de ovenschotel in de voorverwarmde oven en bak deze in ca. 30 minuten.
Vandaag ben ik 9 jaar glutenvrij. Tijd voor een feestje! Ik vier dit altijd met het maken van een taart. Maar omdat ik deze blog vooraf schrijf, schrijf ik nu over een andere taart: De taart die we maakten voor het verjaardagsfeestje van dochter en man.
Feestje?
Ja, ook ik baal wel eens van mijn coeliakie. Maar wat ben ik blij dat het ontdekt is! Voor mij is er echt een voor en en na in mijn leven. Het voor eindigde op 14 november 2006 met de veel te vroege geboorte van onze tweeling. Het na begon op 10 oktober 2007, toen ik door de internist weer gezond werd verklaard. In de tussentijd stond mijn wereld een beetje stil, ook al gebeurde er nog zo veel.
13 februari was de belangrijke datum die periode (naast 4 april, onze trouwdag). Op 13 februari 2007 kreeg ik te horen dat ik zeer waarschijnlijk coeliakie had. Omdat mij niets verteld werd over glutenvrij blijven eten tot het biopt, ben ik meteen overgestapt op het glutenvrije dieet. Gelukkig heeft die paar weken glutenvrij eten geen invloed gehad op de uitslag van het biopt. Ik was zo ziek, maar door het glutenvrije dieet knapte ik weer snel op.
Vandaag is het dus precies 9 jaar dat ik glutenvrij eet. En wat is er veel veranderd in die 9 jaar! De eerste glutenvrije producten die ik at, kocht ik bij de natuurwinkel. Gortdroog. Wat een verschil met de producten die je nu kan krijgen. Zoals deze Glutenvrije taart mix van Fiona’s Baking Avenue.
Biscuit taart
Natuurlijk, biscuit taart kan je ook makkelijk zelf maken. Gebaksjuwelier heeft een goed recept op haar website staan. Maar ik had me er nog nooit aan gewaagd…
Totdat Fiona voor de deur stond met mijn bestelling en een pak Taartmix om uit te proberen. Ik was nooit zo van de kant en klaar mixen, maar soms vind ik het wel heel handig! Zoals bij een verjaardag, als ik nog meer moet bakken. Of als de kinderen iets willen bakken (ze kunnen nog niet goed afwegen).
Dus voor het verjaardagsfeestje van man- en dochterlief maakte ik eindelijk de biscuittaart van Fiona.
Het belangrijkste bij de mix is het mixen. En dan bedoel ik heel goed, lang en luchtig mixen. Het mixen van het eiwit totdat het volledig stijf is. En het mixen van het eigeel-suiker mengsel totdat het goed romig is. Na het samenvoegen van alle ingredienten moet het beslag volgens de beschrijving in een bakvorm van 15 cm doorsnede. Maar ik had ondertussen zo veel beslag dat ik een springvorm van 24 cm doorsnede nam.
Versieren
Toen de taart was gebakken en afgekoeld, was het versieren aan de beurt. Wij sneden de taart doormidden en vulden deze met cranberrycompote en slagroom. Daarna maakte ik een choco-topping volgens het recept van de gebaksjuwelier en goot die over de taart. Tenslotte mocht Mirthe de taart versieren.
En hoe hij smaakte? Heerlijk! Niet te droog, niet te zoet, gewoon goed!
Fiona’s Baking Avenue
Kennen jullie Fiona’s Baking Avenue al? Zij maakt de lekkerste glutenvrije gebakjes en taarten: Brownies die smelten in de mond, heerlijke Lemon curd meringue pie in a jar (ideaal om mee te nemen naar een verjaardag of picknick!) en lekkere quiches. En nu dus ook bakmixen. Sinds ik haar ontdekte, zoek ik haar regelmatig weer op. Ze staat op veel food-festivals, ik ben erg benieuwd naar haar agenda voor het volgende seizoen. Maar je kan ook rechtstreeks bij haar bestellen.
– Deze taartmix kreeg ik van Fiona’s Baking Avenue. Ondanks dat ik dus ‘gesponsord’ ben, is dit artikel wel geheel mijn eigen mening. De volgende keer dat ik weer gebakjes bij Fiona bestel, bestel ik ook weer een taartmix! –
In mijn vorige blog schreef ik dat er verschillende soorten maismeel bestaan. Als laatste beschreef ik PAN voorgekookt maismeel. Ik maakte 2 recepten met dit meel en ik ben om: Dit meel komt standaard in mijn meelvoorraad!
Ik kreeg dit pak meel van P.A.N. Arend van P.A.N. legt uit wat dit meel zo bijzonder maakt:
“Ik werk voor een bedrijf dat meel maakt, ik weet dat het niet zo sexy klinkt maar ik heb gezien dat veel ingredienten die mensen met coeliakie gebruiken, nogal prijzig zijn. Wij hebben wellicht iets dat leuk is voor de lezers van je blog.“
De reden dat de ingrediënten die mensen met coeliakie gebruiken, vaak nogal prijzig zijn, is dat er strenge eisen aan zitten. Lees bijvoorbeeld mijn blog over glutenvrij haver. Toch kon Arend garanderen dat zijn product glutenvrij is:
“In onze fabriek worden geen glutenhoudende producten verwerkt en daarnaast gecontroleerd door een extern bedrijf.“
Daarna vertelde hij verder over Harina PAN maismeel:
“Wij hebben 3 verschillende soorten. In Nederland wordt Pan voorgekookt wit maismeel het meest verkocht (geel pak). Wij hebben ook nog een gele variant (oranje pak), dat lijkt wat meer op Italiaanse polenta en ook nog een zoete versie (rood pak), welke voor toetjes gebruikt wordt.
De reden dat ons maismeel is voorgekookt, is omdat er zoveel mee wordt gekookt in Zuid Amerika, de mensen daar zochten een manier om deeg te maken zonder eerst te hoeven koken. Dat koken doen we nu met stoom in de meelfabriek zodat het meteen vloeistof kan opnemen.
Het andere verschil met rauw maismeel is dat bij het malen, normaal gesproken de hele maiskorrel gebruikt wordt, inclusief de buitenlaag welke veel vet bevat. Onze fabriek scheidt de ‘helm’ van de maiskorrel (daar maken we maisolie van) en we malen de rest. Hierdoor ligt ons meel niet zo zwaar op de maag als andere varianten.”
Op advies van Arend maakte ik maiswafels. Omdat ik nog niet door had hoe anders Harina-meel is, maakte ik het eerst per ongeluk met maisgries. Dat pak had ik immers nog open staan. Die wafels mislukte gruwelijk: Het ei en het meel mengde voor geen meter. – Overigens na een nachtje in de koelkast, was het deeg wel een homogene massa geworden en hebben we ook met dat deeg heerlijke wafels gebakken – De wafels met Harina-meel waren sneller klaar en erg lekker!
Vervolgens maakte ik tortilla’s. Op een rustige dag, want tortilla’s die ik in het verleden maakte waren altijd een secuur werkje (waar ik geen kinderen bij in de keuken wil). Maar het viel erg mee!
Recept mais-tortilla’s
Ingredienten
300 gram voorgekookt wit maismeel (o.a. te koop bij de Toko of in de grotere supermarkt)
ca. 300 ml water
tl zout
Bereiding
Meng de ingrediënten en kneed het tot een stevig deeg. Het deeg mag niet aan de handen blijven plakken. Doe er desnoods nog wat extra meel of water bij.
Neem een stukje deeg (ter grote van een pinpingballetje of kleine tennisbal) en rol er een balletje van.
Rol het balletje tot een zo dun mogelijke pannenkoek. Ik gebruikte 2 druk-en-sluit-zakjes en een deegroller om de balletjes plat te maken. Ik las dat mensen die ook doen tussen bakpapier of met een speciale tortilla-pers. De randen worden een beetje rafelig. Als je ze netjes wilt hebben, kan je die bijsnijden net als weltevreten deed.
Verwarm de koekenpan goed voor en leg de tortilla er in. Officieel hoor je geen olie te gebruiken bij dit recept. Ik gebruikte wel een heel klein beetje.
Bak de tortilla in ca. 1 minuut totdat de zijkanten opkrullen.
Draai de tortilla om en bak nog ca. 1 minuut.
Vul de tortilla met wat je lekker vindt. Wij hadden zalm, roomkaas en paprika. Maar ik kreeg al klachten van dochterlief: Dit hoort met bonen. Gelukkig voor haar gaan we ze nog veel vaker maken!
Ben je glutensensitief of heb je coeliakie? Drink geen koffie!
In het artikel met deze waarschuwende kop werd de mogelijke relatie gelegd tussen een proteïne in koffie en glutenproblematiek. Gebaksjuwelier Paula zocht het uit.
Mijn oudste dochter heeft regelmatig last van buikpijn. Ze wordt elk jaar op coeliakie gecontroleerd. We zijn zelfs een keer bij de kinderarts geweest om te bespreken of we verder moesten kijken dan alleen antistoffen. Maar zijn er nu toch wel van overtuigd dat het gewoon bij het kind hoort. (Lees ook mijn blog Driftbuien door coeliakie?)
Ze is een stresskippetje. Als ze iets spannend vindt, krijgt ze al snel buikpijn (en driftbuien). Ik was dan ook erg benieuwd of het boek Kinderbuik iets voor ons kon betekenen.
Schrijfster Dr. Judith M. Deckers-Kocken komt in haar werk als kinderarts veel kinderen tegen met onverklaarbare buikklachten. In dit boek kijkt ze verder dan de medische kant: Lekker in je vel door aandacht, ademen en eten.
Kinderbuik is geschreven voor ouders, maar zeker ook voor de kinderen zelf. Het boek geeft uitleg over je buik en de rest van je lichaam. Daarnaast geeft het oefeningen, weetjes, vragen en opdrachten. Zoals bewust ademen met een steentje op je buik. En weetje dat je 40% van je geluk zelf bepaald?
In het hele boek komt regelmatig het buikschrift ter sprake. Dat is een schrift waarin kinderen kinderen alles over hun buik kunnen noteren. Ze kunnen vragen beantwoorden die in het boek gesteld worden en bijhouden hoe ze zich voelen na bv een ontbijt van een witte boterham met hagelslag of een bak havermoutpap.
Het boek geeft 4 yoga-oefeningen die goed zijn voor je buik. Daarnaast geeft het veel uitleg over gezond eten. Met recepten, waaronder een gezond alternatief voor de kinder-favorieten (pizza, pasta, pannenkoeken, patat, poffertjes). En tot slot ervaringsverhalen van kinderen/ouders, waarin naar mijn mening haar eigen rol als arts soms wat te veel op de voorgrond komt.
Ik vond het een erg interessant boek om te lezen. Soms wat te zweverig, maar ik denk heel goed voor kinderen met buikklachten. Maar mijn dochter? Die is er nog wat te jong, of te onwillend voor. Ze wilde niet mee doen met de opdrachten en wilde niet nadenken over wat haar energie geeft. Ik probeer het zo af en toe. En zij wil wel graag de yoga oefeningen met mij doen! En weet je, ook zonder boek gaat het steeds beter met haar.
Vorig jaar zond Het Klokhuis een filmpje uit over gluten. Ik schreef er niet over. Maar bijvoorbeeld Glutenvrije mama wel:
Om te demonstreren dat glutenvrij brood droog en niet zo elastisch is is verkruimelt ze een sneetje glutenvrij brood.
“Prima als je glutenvrij eet. Maar doe mij maar een warm stukje versgebakken brood met veel gluten! Mmmm, lekker” Hier bijt de presentatrice met een grote glimlach in vers krakend glutenbrood.
In het filmpje werd nauwelijks over coeliakie gepraat. De meeste coeliaken waren teleurgesteld. Het Klokhuis werd overspoeld met reacties. En de vraag om een keer aandacht te besteden aan coeliakie.
Precies een jaar later hebben ze gehoor gegeven aan deze oproep. En hoe! Een leuk en duidelijke aflevering over coeliakie. Met hoofdrollen voor Kaleb Pronk (de zoon van Yvette van The Welsh Bakestone) en kinderarts Joachim Schweizer.
Bij mij is coeliakie ontdekt op mijn 29e. Achteraf gezien, had ik vanaf mijn 13e symptomen (lees mijn verhaal). Daarvoor was ik een gezond en vrolijk kind. Ik denk niet dat ik voor mijn 13e al coeliakie had. Alhoewel sommige mensen denken dat je coeliakie altijd op kinderleeftijd ontstaat (maar vaak pas later ontdekt wordt).
Tijdens de coeliakiedag was ik aanwezig bij een interessante discussie tussen 2 gerenommeerde coeliakie-artsen: Dr. Chris Mulder en Dr. Louisa Mearin.
Naar schatting hebben 180.000 Nederlanders coeliakie (=1%). Er zijn maar 25.000 patiënten met de diagnose coeliakie.
Bij 1 op de 5 coeliakiepatienten is de diagnose gesteld op kinderleeftijd.
het ontwikkelen van coeliakie is een combinatie van genetica (HLA-DQ2 en/of -DQ8, en daarbij spelen ca. 80 andere genetische bepalingen een rol), het immuunsysteem en omgevingsfactoren.
Antistoffen bij kinderen werken veel beter dan bij volwassenen. Kinderen zonder antistoffen zijn zeer uitzonderlijk. Bij volwassenen veel minder.
Bij het onderzoek GenerationR (waarbij een grote groep Rotterdamse kinderen wordt gevolgd) kreeg 1% van de kinderen de diagnose coeliakie. Lees meer over GenerarionR en coeliakie in mijn blog Presentatie: Alle kinderen in NL screenen op coeliakie? Hierin wordt niet gesproken over 1%, maar over 0,6 tot 0,8%)
Conclusie?
Conclusie volgens Dr. Mearin: Coeliakie ontstaat altijd op kinderleeftijd.
Volgens Dr. Mulder zijn er genoeg mensen die later coeliakie krijgen. Als voorbeeld schetst hij een patiënt van hem, zelf ook arts. Deze man was er van overtuigd dat hij coeliakie heeft, maar zowel zijn antistoffen en zijn biopsie zijn negatief. Elke paar jaar vraagt deze man opnieuw om een biopsie. Elke keer weer is deze negatief. Totdat de man 71 jaar is, toen was het biopt positief en werd de diagnose coeliakie gesteld.
Uit o.a. het GenerationR onderzoek blijkt dat mensen hun antistoffen (<10) zelf heel lang onder controle kunnen houden. De antistoffen gaan omhoog en omlaag, zonder dat coeliakie daadwerkelijk doorzet. Dit wordt Potentiële coeliakie genoemd.
Wat denk jij? Ontstaat coeliakie altijd op kinderleeftijd, of kan het ook op volwassen leeftijd ontstaan?
In mijn vorige blog schreef ik over de lezing over PreventCD. Al eerder kon je lezen over de lezing ‘recht op gezonde voeding‘ en over de coeliakiedag algemeen. Vandaag kan je lezen over het medisch forum, misschien nog wel interessanter dan de lezingen en alle ontmoetingen.
Tijdens het medisch forum, kunnen mensen vragen stellen over coeliakie. De vragen werden beantwoord door een team specialisten. O.a. een huisarts, een diëtiste, Dr. Mulder (MDL arts en hoogleraar VUmc) en Dr. Louisa Mearin (kinderarts aan het LUMC). Hieronder behandel ik puntsgewijs de opmerkingen die ik interessant vond.
De meeste mensen waarbij coeliakie geconstateerd is, hebben een Ttg-waarde tussen de 50 en de 150. Het kan een paar jaar duren voordat de antistoffen weer normaal zijn. Bij kinderen duurt dit gemiddeld 12 maanden. Als de antistoffen na een half jaar nog niet flink gedaald zijn, moet je contact opnemen met een gespecialiseerde diëtiste.
De overgang bij vrouwen begint gemiddeld bij 53,5 jaar. Bij vrouwen die de diagnose coeliakie na hun 35e jaar kregen, begint de overgang al bij 45 jaar.
Medicijnen die geregistreerd zijn voor 1985 kunnen als vulstof tarwe bevatten. Dr. Mulder accepteerde bij bepaalde patiënten medicijnen met gluten, domweg omdat er geen alternatief is.
NCV is bezig met een boekje gericht op huisartsen. Zo hopen ze snellere diagnoses te bewerkstelligen.
Is het schadelijk om elke dag brood met glutenvrij tarwezetmeel te eten? De meeste mensen verdragen dit goed. Maar let wel op glutenstapeling.
Er is nog geen goede richtlijn voor de opvolging na de diagnose. Geadviseerd wordt: In het eerste jaar vaker controle (1 x per 3 maanden), daarna 1 keer per jaar.
Wat denkt u over de glutentest voor thuis? De test op zich is goed, maar werkt niet goed bij lage antistoffen. In overleg met de leveranciers wil het medisch team graag een getal ipv een streepje. Deze thuistest is vooral geschikt voor afgelegen gebieden, zoals Zuid Soedan. In Zuid-Soedan zijn op het ogenblik 600 nieuwe diagnoses per jaar. Oorspronkelijk eten deze mensen teff en boekweit. Bij het Rode Kruis krijgen ze tarwe, waardoor ze coeliakie ontwikkelen. De mening van de NCV over deze glutentest kan je hier vinden.
In Australië eet 10% van de bevolking glutenvrij.
Mensen die zich soms niet aan het dieet houden, ervaren daar op latere leeftijd veel gevolgen van.
Tenslotte was er nog een zeer interessante discussie tussen Dr. Mulder en Dr. Mearin. Maar hier weid ik een aparte blog aan!
Prof.dr. Frits Koning, immunoloog van het Leids Universitair Medisch Centrum, schreef voor het vakblad Annals of Nutrition and Metabolismeen overzichtsartikel over de gevolgen van gluten. En ik las het weer op Mare online:
‘Coeliakie is geen allergie, al zijn de gevolgen vergelijkbaar’, legt Koning uit. ‘Een allergie werkt met antilichaampjes, en coeliakie draait om cellen van het immuunsysteem, de zogeheten T-cellen in de darmen. Die maken een foutje, en reageren op gluten. Het knappe van het immuunsysteem is dat het steeds beter gaat werken tegen dingen die het eerder heeft gezien: het blijft paraat, dankzij speciale geheugencellen. Iemand met coeliakie is als het ware gevaccineerd tegen gluten. In theorie zou je na een jaar of twintig van je coeliakie af kunnen zijn, net zoals vaccinaties uitgewerkt raken. In de praktijk is het onmogelijk om twintig jaar lang geen gluten binnen te krijgen. We kunnen niet eens vaststellen of iets wel echt voor de volledige honderd procent glutenvrij is, omdat er grenzen aan de meetmethode zitten.’
