Hoe weet je of je goed glutenvrij eet? Of je per ongeluk te veel gluten binnenkrijgt? Of je darmen hersteld zijn? Of je te veel bewerkte producten eet in zakjes en pakjes, waardoor de hoeveelheid gluten ‘opstapelt’ tot een risicovol niveau? Of producten met de vermelding ‘kan sporen van gluten bevatten’ voor jou geschikt zijn? Of je te veel risico loopt als je buiten de deur eet? Het is – tot nu toe – koffiedik kijken.
Lees verderAuteur archieven: Mirjam Holleman
Afvallen/aankomen bij het glutenvrije dieet
Geplaatst op door Mirjam — Geen reacties ↓

Drie jaar geleden schreef ik een drieluik over coeliakie en onder/overgewicht.
De komende dagen maak ik weer een drieluik over coeliakie en gewicht:
- Hoe zit het met coeliakiepatiënten en hun gewicht?
- Wat is een gezond gewicht en een een gezonde energie-inname?
- Afvallen/aankomen bij het glutenvrije dieet
Dit is het derde deel van het drieluik. Lees snel verder over doelen stellen, tips om gezond te eten en tips om goede keuzes te maken.
Dit artikel is gebaseerd op de lezing van NCD 2020 Hoe blijf ik op een gezond gewicht bij een glutenvrij dieet.
Doelen stellen
Natuurlijk bestaat een gezond voedingspatroon uit veel meer dan alleen de gezonde hoeveelheden, maar in deze blogs richt ik me even niet op groentes, vitamines en meer belangrijke zaken. Ik richt me alleen op een gezonde hoeveelheid eten.
In mijn vorige blog kan je zien hoe je kan bepalen of je een gezond gewicht hebt en wat een normale portie is.
Maar wat moet je met deze getallen? Stel jezelf een duidelijk en reëel doel.
Wat is voor jou een reden om op gewicht te blijven, af te vallen of aan te komen?
Wat levert het je op? Schrijf 3 punten op en houd het positief (gebruik het woordje NIET niet).
IK WIL GRAAG AFVALLEN EN DIT ZIJN MIJN DRIE PUNTEN WAAROM:
1. BUIKJE WEG (MIJN DOCHTER ZEI: JIJ BENT NIET DIK, MAAR JE HEBT WEL EEN BABY-BUIKJE).
2. LOPEN IN JURKJES ZONDER DAT MIJN DIJEN TEGEN ELKAAR AAN SCHUREN.
3. 4 KILO AFVALLEN VOOR 2021 OM WEER OP EEN GEZOND BMI TE KOMEN
(ALS JE OOK WILT AFVALLEN, REKEN DAN OP MAXIMAAL 2 KILO PER MAAND)
Tips om gezond te eten
Als je iets aan je gewicht wilt doen, moet je eerst inzicht hebben in wat je precies eet.
Houdt een voedseldagboek bij en schrijf hierin ook het vocht dat je binnen krijgt en bijvoorbeeld het plakje kaas tussendoor en het restje van je kind. Er zijn ook apps om dit bij te houden, bijvoorbeeld van het voedingscentrum. Kijk hierbij wel naar de portie grote, misschien is jouw glaasje melk kleiner dan in de app aangegeven.
Daarnaast moet je weten hoeveel je beweegt. Gebruik bijvoorbeeld een stappentellen, of noteer je beweging ook in mijn eetmeter.
- Eet regelmatig
- Eet met aandacht
- Denk aan voldoende vocht
- Eet 7 dagen per week groenten
- Varieer met kleuren en recepten
- Vraag hulp van anderen (bv je partner)
- Neem niet te grote porties (zie mijn vorige blog)
- Weeg je maaltijd, tip van iemand die ook de lezing volgde: Ik eet iedere avond een maaltijd van 420 gr. Bevalt heel goed.
- Bewaar restjes voor de lunch de dag erna of doe ze in de diepvries voor kliekjesdag.
- Als je wel calorieën wilt tellen, minder maximaal 10% van benodigde calorieën als je wilt afvallen.
Het gaat om de keuzes die je maakt
- Neem je die extra boterham wel of niet?
- Kies je koffie met suiker of zonder?
- Neem je volle melk of halfvolle melk?
- Neem je een koek tussendoor of wat nootjes?
- Neem je extra groenten of extra aardappelen?
- Neem je een groot bord of een kleiner bordje?
- Zet je de pan of schaal op tafel of op het aanrecht?
- Kook je te veel of op maat?
- Hoe komt het eten in huis, wie doet de boodschappen?
- Wat doe je met die chips die in de voordeel was en waar je (om geld te besparen) 2 pakken extra van hebt gekocht?
- …
Als je meer inzicht hebt en je wilt begeleiding op maat, maak dan een afspraak met een diëtist die gespecialiseerd is in coeliakie. Bijvoorbeeld bij dieetpraktijk Mascini. Zij gaf de lezing waar dit artikel op gebaseerd is en schreef het boek Eenmaal slank altijd slank met tips en recepten voor zorgeloos (glutenvrij) gewichtsbehoud. Niet door calorieën te tellen. Maar door gebruik te maken van de rijkdom aan producten die elk seizoen biedt.
Coeliakie: Wat is een gezond gewicht?
Geplaatst op door Mirjam — Geen reacties ↓

Drie jaar geleden schreef ik een drieluik over coeliakie en onder/overgewicht.
De komende dagen maak ik weer een drieluik over coeliakie en gewicht:
- Hoe zit het met coeliakiepatiënten en hun gewicht?
- Wat is een gezond gewicht en een een gezonde energie-inname?
- Afvallen/aankomen bij het glutenvrije dieet
Dit is het tweede deel van het drieluik. Lees snel verder over het bepalen van een gezond gewicht en wat is eigenlijk een normale portie?
Gezond gewicht?
Je BMI is een eerste stap om te bekijken of je een gezond gewicht hebt.
Op internet zijn diverse BMI-meters te vinden, bijvoorbeeld deze van het Voedingscentrum. De BMI-uitkomst is niet voor iedereen geschikt. Zo kan de uitkomst fout zijn als je een Aziatische achtergrond hebt, of veel spiermassa hebt.
MIJN BMI IS MOMENTEEL TE HOOG. EEN VAN DE REDENEN DAT IK DEZE BLOG SCHRIJF: IK WIL WAT AFVALLEN. IK DENK DAT IK QUA PRODUCTEN GEZOND EET, MAAR MISSCHIEN WAT TE VEEL?
Een andere manier om te bekijken of je gezond bent, is het meten van je buikomvang. Mensen met een gezonde buikomvang hebben minder kans op o.a. hart- en vaatziektes.
Een goede omvang:
- < 80 cm voor vrouwen
- < 94 cm voor mannen
Tenslotte speelt je lichaamsbouw ook een rol. Verschillende types hebben een andere manier van gewicht vasthouden
Calorieën tellen?
Ik ben nog nooit op een dieet geweest om af te vallen/aan te komen.
Als ik een paar kilo te veel was, ging ik wat minder snoepen en wat meer bewegen en ik kwam weer op gewicht. Maar opeens werkt dat niet meer. Coronamaatregelen? 40+? Ik weet niet wat de reden is. Maar toevallig volgde ik 2 workshops waarbij die calorieën aan de orde kwamen: Hoe blijf ik op gezond gewicht bij een glutenvrij dieet? en Wij samen vitaal van EnergyPlatform via mijn werk. Voor mij een reden om me er wat meer in te verdiepen. Maar voordat ik ga achterhalen hoeveel calorieën ik eet, ga ik eerst achterhalen hoeveel calorieën ik MAG eten.
BMR berekenen
Je BMR is het aantal calorieën dat je per dag nodig hebt in ruststand. Ook deze kan je op veel sites berekenen, bijvoorbeeld via berekenen.nl.
Deze hoeveelheid calorieën vermenigvuldig je naar aanleiding van je actieve leven:
- x1,2 als je een inactief leven hebt en niet sport
- x1,375 als je een licht actief leven hebt en 1-3 dagen per week sport
- x1,55 als je een gemiddeld actief leven hebt en 3-5 dagen per week sport
- x1,85 als je een actief leven heb en 4-7 dagen per week sport
- x2,2 als je een zeer actief leven hebt en meerdere keren per dag sport
Ik heb een BMR van 1433 en een licht- tot middelactief leven. Hierbij kom ik op een behoefte aan 2096 calorieën per dag.
Porties
Hoe groot is een portie eigenlijk? Daily mail maakte een mooie foto-serie waarbij je een portiegrootte aan de hand van je hand kan bepalen:
<img src=”https://wendyschaar.nl/wp-content/uploads/2018/10/portie-gote-300×234.jpg”/>
- Koolhydraten zoals ongekookte pasta en aardappelen: gebalde vuist
- Vlees: palm van je hand
- Witte vis: de grootte van je hand, inclusief je vingers
- Vette vis: palm van je hand
- Sla en spinazie: 2 hele handen
- Vaste groenten als broccoli: gebalde vuist
- Klein fruit zoals bessen: kommetje van 2 handen
- Vetten/boter (inclusief smeersels als pindakaas): je duim, van de knokkel tot het puntje
- Noten: 1 handpalm
- Kaas: 2 duimen
- Chocolade: wijsvinger
- Cake: 2 vingers
Bron: Nieuws voor diëtisten
Calorieën ontbijt, lunch, avond
Tenslotte: Hoeveel calorieën bevat een gezond ontbijt, lunch, avondeten?
- Een ontbijt levert ongeveer 300 tot 400 kcal.
- Een gezonde lunch levert 350-550 kcal en bevat minimaal 75 gram groente.
- Over een gezonde avondmaaltijd vind ik veel verschillende getallen. Ze lopen uiteen tussen de 450 en de 700 calorieën.
- En tussendoortjes…
Bron: Voedingscentrum en google
In mijn volgende blog ga ik verder met mijn zoektocht naar een gezond gewicht, en hoe ik daar op moet komen.
Coeliakie en (onder/over) gewicht

Drie jaar geleden schreef ik een drieluik over coeliakie en onder/overgewicht.
De komende dagen maak ik weer een drieluik over coeliakie en gewicht:
- Hoe zit het met coeliakiepatiënten en hun gewicht?
- Wat is een gezond gewicht en een een gezonde energie-inname?
- Afvallen/aankomen bij het glutenvrije dieet
Ik start met dit artikel over coeliakiepatiënten en hun gewicht. Lees snel verder over op gewicht komen, maar ook het risico om te zwaar te worden. En natuurlijk met links naar dat drieluik van drie jaar geleden: Interviews met mensen die moeite hebben om op gewicht te komen/blijven.
Gewicht vlak na de diagnose coeliakie
Veel mensen komen vlak na de diagnose op een betere BMI uit. Dat wil zeggen: mensen die te zwaar zijn worden lichter. Mensen die te licht zijn worden zwaarder.
Als je wil aankomen of afvallen zijn er verschillende factoren waar je rekening mee moet houden.
Coeliakie en ondergewicht:
- Ben je net gediagnostiseerd?
- Ben je lang en erg ziek geweest?
- Ben je (onbewust) minder gaan eten omdat je er vaak ziek van werd?
- Hoe zijn je darmen er aan toe?
- Kun je alle voedingsstoffen weer goed opnemen?
- Hoe lang duurt jouw herstel?
- Wat is jouw beweegpatroon?
coeliakie en overgewicht
- Ben je net gediagnostiseerd?
- Ben je lang en erg ziek geweest?
- Ben je anders gaan eten? Zoeter en vetter? Als je alles 1-op-1 vervangt, kom je op meer calorieën uit.
- Ben je de enige thuis die coeliakie heeft? Dan eet je vaak meer, bijvoorbeeld een heel pak koekjes.
- Is er sprake van emotie eten? Het kan zijn dat je er van baalt dat je coeliakie hebt.
Als je iets hebt gevonden hebt wat glutenvrij en lekker is, eet je daar snel te veel van. - Wat is jouw beweegpatroon?
- Kan je alle voedingsstoffen weer goed opnemen?
Bron: Presentatie NCV 2020 Hoe blijf ik op een gezond gewicht bij een glutenvrij dieet?door Marianne Mascini, diëtist uit het NCV-Diëtistennetwerk en Chris Mak, NCV-diëtist
Gewicht langer na de diagnose coeliakie
Wie langer op dieet is, loopt het risico om te zwaar te worden, al is nog niet bekend waar dat door komt. Mogelijk door het eten van veel bewerkte producten (chocola, koeken). Een andere verklaring is dat de darmen van coeliakiepatiënten anders werken of dat ze honger houden omdat hun darmen niet alle voedingsstoffen goed binnenlaten. Dit laatste kan gebeuren door kleine glutenspoortjes die verstopt zitten in het eten en blijvend de darmcellen licht geïrriteerd. Ook kunnen de darmen meer doorlaatbaar zijn dan bij gezonde mensen.
Daarnaast is het zo dat de meeste glutenvrije dieetproducten niet gezond zijn, ze bevatten te weinig vezels en voedingsstoffen en zijn vaak geen volwaardig alternatief voor volkoren tarwebrood. Als je producten eet met weinig vezels en voedingsstoffen (en veel zetmeel ipv meel) houd je honger en blijf je eten.
Andersom kan ook: je hebt snel het gevoel dat je vol zit, waardoor je moeite hebt om op gewicht te blijven.
Bron: Tine Aarsen
Drieluik over/ondergewicht bij coeliakie
Het stereotype beeld van een coeliakiepatient is een (te) dunne vrouw/man, die na de diagnose op een normaal gewicht komt.
Bij mij klopte dat. Maar dat dit stereotype niet altijd hoeft te kloppen, bewijzen de verhalen van Gerry en Chantal.
Gerry kampt met overgewicht, ook nu na de diagnose heeft hij moeite met het verliezen van de kilo’s.
Chantal kampt met ondergewicht, ook nu na de diagnose heeft ze moeite met het aankomen van de kilo’s.
En voor de volledigheid schreef ik ook mijn eigen verhaal.
5.000 dagen glutenvrij
Vandaag ben ik 5.000 dagen glutenvrij!
(Dat is 13 jaar, 8 maanden, 1 week en 1 dag).

Ik wilde er een feestje van maken. Een winactie, of een lekker taartrecept.
Maar opeens is het al 23 oktober, de dag dat ik 5.000 dagen glutenvrij ben.
Een paar producten, achter in de reformwinkel, onder in het schap. Zo begon ik mijn glutenvrij leven. Meegenomen door mijn ouders, omdat ik zelf nog niet de energie had om boodschappen te doen. Ondertussen heb ik weer net zo veel energie als leeftijdsgenoten en heeft zelfs de buurtsuper om de hoek meer en lekkerder producten dan die ene reformwinkel in 2007.
Lees het hele artikel over glutenvrij leven in 2007 en nu hier.

Bij bijzondere data sta ik graag even stil. Vorige week was Mirthe 8 jaar glutenvrij. Dat vierden we met vuurtje stoken en marshmallows roosteren. Ik denk dat ik vandaag ook in kleine kring vier, dat ik bijvoorbeeld lekkere pompoencakejes ga maken (volgens het recept van Jeandrine).

Dit bericht werd geplaatst in Over mij / deze blog door Mirjam . Bookmark de permalink .
Coeliakie accepteren, de weg naar een waardevol glutenvrij leven (deel 2)

In mijn vorige blog beschreef ik dat ik al lang een waardevol glutenvrij leven heb.
Ik was destijds maar wat blij dat ik een diagnose had, had mede dankzij mijn omgeving het glutenvrije dieet snel onder de knie, durf voor mezelf op te komen en door te vragen, ben zo blij met alle extra glutenvrije producten die de afgelopen jaren er bij gekomen zijn en zie vooral de voordelen van mijn glutenvrije leven.
Soms bagatelliseer ik daarom de problemen van nieuwkomers: Geef gewoon duidelijk aan wat je wilt! Proef die 50 andere broodsoorten, als de eerste niet lekker was! Denk verder dan alleen de standaard en vraag daar hulp bij!
Maar ik besef heel goed dat niet iedereen er zo in zit. Dat het best heel moeilijk is om je weg te vinden in die brei van informatie. Dat het zo moeilijk is om voor jezelf op te komen als je je al niet goed voelt. En dat iedereen andere ervaringen heeft en andere keuzes maakt.
Daarom hierbij een samenvatting van de presentatie van Bianca Hermans.
Lees verderCoeliakie accepteren, de weg naar een waardevol glutenvrij leven
Midden in een corona lockdown volgde ik een online lezing van Bianca Hermans: Coeliakie accepteren. Tijdens de lezing dacht ik regelmatig “Ik zit hier verkeerd. Ik heb al lang een waardevol glutenvrij leven. En ook voor mijn lezers heb ik (naast het veelgelezen artikel Eerste hulp bij coeliakie) niet veel toe te voegen.”
Totdat ik dacht aan een mailwisseling die ik voerde met Walter.
Lezing: Met genetisch onderzoek en minidarmpjes de oorzaak van coeliakie begrijpen
Geplaatst op door Mirjam — Geen reacties ↓

De Universiteit van Groningen doet onderzoek naar de oorzaken van coeliakie. Dit doen ze onder meer door het gebruik van minidarmpjes. Tijdens een online lezing van de NCV vertelde Iris Jonkers hier meer over.
De Nederlandse coeliakiedag kon dit jaar helaas niet door gaan. Daarom organiseerde de NCV een online lezingenprogramma. Heel interessant en makkelijk om op deze manier toch op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen rondom coeliakie en het glutenvrije leven. Ik nam deel aan 4 lezingen, waarover ik natuurlijk wat vertel op mijn blog. Deze lezing van Iris Jonkers kan je terugkijken op de site van de Nederlandse Coeliakie verening.
Oorzaken van coeliakie
Hoe coeliakie ontstaat, is nog niet bekend. Wel is bekend dat het veroorzaakt wordt door een combinatie van genetische en omgevingsfactoren.
Lees ook mijn blog Hoe krijg je coeliakie?
Het DNA is extreem complex. We zijn nog maar net aan het begin van het lezen van deze genen en het bekijken hoe er foutjes (en evt. ziektes) worden veroorzaakt.
En bij iedereen is de DNA-streng anders.
Er is iets in het DNA waardoor sommige mensen meer kans hebben op coeliakie dan anderen. Er zijn 1.500 genen die mogelijk een rol spelen in het ontstaan van coeliakie, maar deze genen komen niet uitsluitend voor bij coeliakie patiënten. Van deze 1.500 genen is van 43 genen bekend dat ze een rol spelen bij coeliakie. De belangrijkste factor is het HLA-gen: HLA-DQ2 en HLA-DQ8, maar er zijn veel meer hla-variaties die geen invloed hebben op coeliakie.
De meeste van deze 1.500 genen spelen ook een rol bij het ontstaan van andere auto-immuunziektes.
Medicijnen voor coeliakie
Er zijn medicijnen ontwikkeld of in ontwikkeling voor de genen die (mogelijk) een rol spelen in het ontstaan van coeliakie. Deze medicijnen zijn met name ontwikkeld voor andere auto-immuunziektes. Deze medicijnen hebben vaak vervelende bijwerkingen, zoals het stilleggen van het immuunsysteem. Er moet nagedacht worden of het wenselijk is om deze medicatie te geven aan mensen met coeliakie. Het zou met name gebruikt kunnen worden voor mensen die niet reageren op het glutenvrije dieet. (Lees mijn interview met Margreth, zijn heeft refractaire coeliakie.)
Deze medicijnen worden momenteel in het lab getest in een model. Er wordt gewerkt aan een nieuw soort model: Het mini-darmpje.
Minidarmpje

Het minidarmpje zijn menselijke cellen op een chip van een paar cm groot.
Deze darmcellen worden gemaakt van bloed en urine. Daarnaast worden ook cellen van coeliakiepatiënten toegevoegd. Op deze manier kan de invloed van omgevingsfactoren bekeken worden (o.a. virussen aan de bovenkant en darmbacteriën aan de onderkant). Maar ook de invloed van genen die geassocieerd zijn met coeliakie kunnen bekeken worden.
Dit gaat ons aanknopingspunten geven hoe coeliakie veroorzaakt wordt en hoe we het kunnen behandelen.
Lifeline onderzoek
Naast dit lab-onderzoek, wordt wordt ook veel informatie gehaald uit de Lifeline Biobank.
Bij dit onderzoek worden 167.000 mensen uit Noord-Nederland al 15 jaar lang gevolgd (10% van de bevolking). Deze mensen moeten regelmatig bloed en ontlasting indienen en een vragenlijst invullen. Hierbij zitten sowieso coeliakiepatienten, maar daarnaast worden ook specifiek coeliakiepatienten gevolgd, bijvoorbeeld van de poli in Assen.
Ook via deze gegevens kunnen we beter begrijpen waarom iemand bijvoorbeeld een ziekte krijgt.
Medisch Forum 2020

De Nederlandse coeliakiedag kon dit jaar helaas niet door gaan. Daarom organiseerde de NCV vorige week een online lezingenprogramma. Heel interessant en makkelijk om op deze manier toch op de hoogte te blijven van de ontwikkelingen rondom coeliakie en het glutenvrije leven. Ik nam deel aan 4 lezingen, waarover ik natuurlijk wat vertel op mijn blog. Ik begin met de laatste: Het medisch forum.
Het werd een hele lange blog, maar zeker het lezen waard!
Lees verderGlutenvrij in Harderwijk
Afgelopen weekend zou ik met een vriendin een weekendje weg. Een lekker hotelletje op de Veluwe, in de buurt van Harderwijk. Helaas, helaas, zij is verkouden en moet eerst de corona-test afwachten…
Ons weekendje weg wordt verplaatst. Ik weet nog niet of het Harderwijk wordt of iets anders. Maar met het voorwerk dat ik deed kan ik jullie misschien mee helpen: Glutenvrij uit eten in Harderwijk!
