gezond glutenvrij eten

Glutenvrij eten mist een aantal voedingsttoffen. Als je glutenvrij eet, moet je er voor zorgen dat je geen tekort krijgt aan:

  • voedingsvezels
  • vitamine B1
  • foliumzuur
  • jodium

Hoe kan je er voor zorgen dat je geen tekorten krijgt? Wat kan je eten om deze voedingsstoffen aan te vullen?

Voedingsvezels:
peulvruchten, groente, (gedroogd) fruit, glutenvrije vezelrijke granenteffquinoasorghum of haver.
Lees ook mijn blog Voldoende vezels?

Foliumzuur:
groene bladgroente, broccoli, spruitjes, ei, peulvrechten, pompoen, bieten, mais, sinaasappels, bramen, aardbeien, etc
Lees ook mijn blog over mijn zoektocht naar glutenvrije foliumzuur-tabletten tijdens mijn zwangerschappen.

Jodium:
voedingsmiddelen uit de zee, melkproducten, ei, jozozout, GV bakkerszout.
Als je zelf brood bakt GV bakkerszout toevoegen.
Lees ook mijn blog Voorkomen van jodiumtekort bij glutenvrij eten

Vitamine B1:
varkensvlees, glutenvrije volkoren granen (haver), zalm, melkproducten, zilvervliesrijst, aardappelen, linzen

(Bron: Campagne Goed Glutenvrij, dietistennetwerk)

Droog…

Proceli MiniChoc. Kocht ik deze week bij de glutenvrijemarkt voor 1 euro (omdat de uiterste houdbaarheidsdatum bijna verstreken is).
Proceli vind ik meestal lekker. Apart verpakte chocolade cakejes. Perfect voor Mirthe, dacht ik.
Maar ze zijn zo verschrikkelijk droog…

Heeft iemand een idee om de cakejes te verwerken? Want weggooien vind ik natuurlijk zonde. Ik dacht zelf aan pudding. Maar misschien hebben jullie een beter idee.

###

Tips via twitter en facebook:
– met vla, slagroom en noten;
– meng ze met botercreme voor cakeballetjes. En daarna versieren met de meiden = cake pops!
– als bodem van monchou- of kwarktaart
– trifle met lekker veel drank (maar dan mogen de kinderen  het niet meer…)

Hoe blijft Sinterklaas leuk voor je glutenvrije kind?

Hoe blijft het sinterklaasfeest leuk voor je glutenvrije kind? Hoe voorkom je dat je kind zich buitengesloten voelt?
Op het coeliakieforum en op andere websites zie ik heel veel tips.
Ik zal ze hieronder noteren. Je kan er zelf zo veel aandacht aan besteden als je wilt. Ik denk dat het sowieso veel tijd kost, maar ook heel veel oplevert. Want Sinterklaas vind ik nog altijd 1 van de leukste feesten van het jaar!

Voorbereiding:

  • Stuur samen met je kind een brief naar de Sint waarin je uitlegt hij nu glutenvrij moet eten. Deze brief kan je ook mailen, bijvoorbeeld via zapp.
  • Kijk waar de glutenvrije pieten zijn.
  • Koop zakjes glutenvrije pepernoten (kruidnootjes) voor als de zelfgemaakte niet lukken (of veel te snel op zijn).
  • Haal glutenvrij boekweitmeel (bv natuurwinkel), rijstmeel (toko) en speculaaskruiden (bv van Verstegen of Dille & Kamille) in huis, voor de lekkerste glutenvrije pepernoten.
  • Koop glutenvrije schuimpjes en andere glutenvrije sint-traktaties.
  • Koop of maak zakjes waar je de traktaties in kan doen. Of natuurlijk gewone transparante zakjes en folie met een leuke strik er om heen.
  • Maak leuke Sint-etiketten voor op de traktatie-zakjes, net als in de winkel. Tekst in het Nederlands en in het Spaans, voedingswaarde op het etiketje, barcode, GV-teken, aantal koolhydraten.
  • Samen met je kind, of juist stiekem, pepernoten bakken. Als je het stiekem doet, bak dan ook een aantal speculaasjes om meteen op te eten, zodat de bakgeur je niet verraad.
  • Traktatie-zakjes maken met bovenstaande artikelen. Voor in de schoen, op school/kinderdagverblijf/sportvereniging, voor als je onverwacht een Zwarte Piet tegen komt.
  • Doe iets meer dan de helft van de zakjes in een doos en adresseer het aan jouw kind. Uiteraard met een brief op rijm erbij dat Sinterklaas ook dit jaar weer wat snoepgoed vooruit stuurt, omdat de Pieten niet altijd glutenvrije pepernoten bij zich hebben.
    Het pakje laten bezorgen (of gewoon in de gang zetten, omdat het net bezorgd was).
    Net-iets-anders verpakte zakjes in mama’s tas om stiekem aan Piet te geven (met de vraag om de glutenvrije pepernoten aan je kind te geven).

(Dank je wel voor alle tips Marjon, mama van Chris!)

Maaike schrijft:

Wij bakken traditioneel de dag van de intocht op tv veel kruidnootjes, zoveel dat ze het echt niet door hebben dat er zo af en toe een aantal in een zakje verdwijnen die ze laten van Piet krijgen (op school, de BSO, Hockey, het werk van pappa en mamma). In een puntzak doe ik wat sinterklaas chocolaatjes schuimpjes en kruidnootjes, zo heb je aan een paar kruidnootjes per zakje genoeg (al dat snoep gaat hier sowiezo nooit op). Een een grote strik met een label met hun naam en glutenvrij er om, dan lijkt het heel wat.

Of:

  • Stuur een paar dagen voor een brief van de Sint naar je kind dat glutenvrije Piet ziek is en of hij/zij wil helpen met bakken van kruidnootjes.

Of:

  • Vertel over de ‘glutenvrije piet’. Die zorgt voor alle glutenvrije kinderen pepernoten krijgen. Hij weet precies welke kinderen dat zijn, want dat staat immers in het grote boek van Sinterklaas!
    De andere Pieten bij de intocht zijn allemaal ‘glutenpieten’ en die weten niet dat je kind glutenvrij moet (daarom komen ze steeds bij hem).

Op aankomstdag:

  • Bij de intocht zakjes glutenvrije pepernoten meenemen. Doe deze in een dubbel zakje, zodat piet het binnenste zakje niet kan besmetten. Deze aan een Piet geven zonder dat jouw kinderen dit zien, met de vraag of ze het zakje met speciale pepernoten aan jouw kind willen geven.

Of:

  • Op aankomstdag krijgt je kind van bakpiet een zakje met strooigoed in haar schoen. Erbij een briefje, dat Sinterklaas natuurlijk wel weet dat ze geen gluten mag. Want dat staat in het grote boek! Maar niet alle Pieten weten dat zij geen gewone pepernoten mag. (Nog niet alle pieten weten dat jij geen gluten mag eten, maar de Sint is het echt niet vergeten). Om te voorkomen dat ze vanavond geen pepernootjes heeft bij de intocht, heeft de glutenvrije bakpiet een zak met strooigoed speciaal voor haar gebakken zodat ze die mee kan nemen naar de intocht. Als een glutenpietje haar iets wil geven, kan ze zeggen: Ik heb al, van de glutenvrije bakpiet!

De gevorderde mama’s adviseren om in geen geval een zakje glutenvrije pepernoten uit je tas te toveren bij de intocht van Sinterklaas. En dan tegen elke Piet zeggen dat je kind die pepernoten niet mag. Dan krijgt je kind het gevoel dat Sint niet om hem geeft.

  • Doe je kind handschoenen aan. Dan kan hij Sint en Piet een hand geven, zonder last te hebben van de kruimels.

Op Sinterklaasavond:
Het is natuurlijk het leukste als alles glutenvrij is. Als je kind gewoon van alles kan snoepen.
Als je dit te veel werk vindt en/of te duur vindt, zorg dan dat glutenvrij en glutenvol goed gescheiden zijn. Bijvoorbeeld door een dienblad te maken met alleen maar glutenvrij lekkers. En niemand anders mag daar aankomen!

Mirthe mag glutenvrij!

Eindelijk zijn de verlossende woorden gevallen: Mirthe mag per direct glutenvrij!

Het is al 2 weken geleden dat we bij het WKZ waren. Toen moesten de antistoffen nogmaals onderzocht worden. En moest uitgesloten worden dat Mirthe een parasiet had, die de klachten ook kon veroorzaken. Zij zou ons eind vorige week bellen met de uitslag.

Op vrijdagmiddag ben ik zelf maar eens gaan bellen.
“Ik maak een belafspraak voor u bij dokter M. Nee, ik mag u niets vertellen over de uitslagen.

Die belafspraak was vandaag. Na 4 uur zou ik worden gebeld.
Toen ik om 5 uur nog steeds niet was gebeld, dacht ik dat het niet meer zou gebeuren. Maar om 19:00 uur, net toen ik in de auto reed, in het donker, in de regen, op een drukke snelweg, met een dreinend kind achterin (en een slapend kind), werd ik gebeld!

Mirthe heeft onmeetbaar hoge antistoffen. (Dat wil zeggen dat het bloed verdund moet worden om het te meten en dat is nog steeds niet gelukt).
Mirthe heeft geen parasiet.
Dat wil zeggen dat ze per direct op glutenvrij dieet mag!

Ik ben benieuwd of ze veranderd als haar darmen straks herstellen.

Bezoek kinderarts

Vandaag hoopten we duidelijkheid te krijgen over wel of geen biopt. Vandaag hoopten we duidelijkheid te krijgen over wel of nog niet 100% zeker coeliakie. Helaas moeten we nog een week wachten.

Morgen zou onze afspraak in het Wilhelmina Kinder Ziekenhuis bij de gastro-entheroloog zijn. Maar afgelopen vrijdag kregen wij (weer) een wijziging van deze afspraak: De afspraak is verplaatst naar vandaag, bij het speciale coeliakie-spreekuur!

Om 2 uur waren Mirthe en ik aanwezig bij de poli. Mirthe moest eerst gemeten en gewogen, maar daarna kon ze lekker gaan spelen. Ze had al snel contact met een groot meisje. Het meisje speelde met Mirthe en duwde haar rond in een wagentje. Voor beiden een goede afleiding!
Na bijna een uur zei de assistente dat we eerst maar bloed moesten gaan prikken. Ook bij het lab moesten we even wachten, terwijl Mirthe alle stoeltjes verplaatste en weer opruimde. Na een tijdje werden we binnen geroepen. Mirthe vond eerst de tekenfilm die aan stond wel heel erg interessant, maar had al snel door wat de bedoeling was en begon hartverscheurend te huilen. Vijf buisjes bloed moesten er afgenomen worden, en het duurde eeuwig…

Vervolgens gingen we weer terug naar de poli, waar we nog een tijd hebben gewacht. Mirthe bedaarde, getroost met een pakje appelsap en een doosje yoghurt-rozijntjes. En gelukkig, eindelijk mochten we bij de dokter naar binnen!
Ze vroeg alles over Mirthe en haar familie. Ze onderzocht Mirthe en concludeerde dat er zeer waarschijnlijk geen biopt nodig is. De combinatie genen, familie met coeliakie, zeer hoge antistoffen (veel meer dan 10x de normaalwaarde), dik buikje, platte billen en zeer frequente diarree zijn genoeg om coeliakie vast te stellen. Maar…

Mirthe’s ontlasting is nog niet onderzocht en er is pas 1 maal bloed geprikt. Het zou kunnen dat de hoge antistoffen een foutje van het lab zijn. En de symptomen kunnen ook veroorzaakt worden door een parasiet.
Dus, Mirthe’s ontlasting wordt onderzocht op de betreffende parasiet en haar bloed wordt nogmaals gecontroleerd op antistoffen.
Afwijkende leverfunctie of een laag Hb kan niet veroorzaakt worden door deze parasiet, alleen door coeliakie. Maar deze waarden zijn niet afwijkend. Dus als deze parasiet in Mirthe’s ontlasting zit, moet zij wel een biopt. (En krijgt ze eerst een aantal weken glutenpoeder, omdat ze te weinig gluten eet). Als deze parasiet niet in haar ontlasting zit, heeft ze voor 100% zeker coeliakie en hoeft ze dus geen biopt.
Nog 1 week wachten op de uitslag…

Na een lange middag konden we weer naar huis. Om half 5 reden we eindelijk weg van het WKZ…

Kinderboeken: me and my tummy

Op zoek naar kinderboeken over coeliakie, kwam ik het boekje van Coeliac UK tegen: Me and my tummy.

Ik mailde de vereniging of ze het mij konden toezenden. En nog geen halve dag later zat het (gratis) is mijn mailbox! Wat fijn dat zo’n vereniging niet moeilijk doet. En een leuk en duidelijk boekje.

– Als je het boekje ook wilt hebben, moet je mij even een berichtje sturen –

Biopt of niet?

In mijn vorige blog schreef ik dat we niet zeker weten of de biopt bij Mirthe nodig is.
Zoals ik eerder als schreef, is de specificiteit van de boedtest is 97%. Want bij 3 op de 100 mensen hebben wel positieve antistoffen, maar zij hebben geen coeliakie. De antistoffen kunnen ook ontstaan door een andere auto-immuunziekte (zoals diabetes).

Volgens de nieuwe richtlijnen, hoeven kinderen niet altijd meer een biopt. Als ze aan een aantal criteria voldoen, is het 100% zeker dat ze coeliakie hebben en is een biopt niet meer nodig.

Een aantal van deze criteria zijn: hoge antistoffen (Ttg en EMA – bij twee verschillende metingen minstens tienmaal verhoogd), de genetische kenmerken (HLA-DQ2 en/of -DQ8), coeliakie of andere auto-immuunziekte in de familie, darm-parasiet uitgesloten, vitamine-tekorten, chronische diarree, groeiachterstand, buikpijn, overgeven, moeheid, kort postuur.
De verschillende factoren worden “gewogen”, dwz de ene factor telt 1 keer mee, de andere 4 keer. Kinderen die hoog scoren, hoeven geen darmbiopt. Dat gebeurt bij 1 op de 5 kinderen. Kinderen die gemiddeld of laag scoren, krijgen wel een darmbiopt.

Meer dan 100 mogelijke symptomen bij coeliakie

De klassieke klachten van coeliakie zijn zeer duidelijk. Deze zijn meestal zichtbaar bij (zeer) jonge kinderen, die coeliakie ontwikkelen als ze beginnen met gluten. Ze hebben een bolle buik, dunne armen en benen, geven regelmatig over, vallen af, klagen over buikpijn en zitten verstopt of hebben diarree.

Maar in de praktijk komt die vorm steeds minder vaak voor. Coeliakie wordt vaker bij volwassenen vastgesteld en die hebben andere klachten. Of zelfs geen klachten! Vanaf de leeftijd van 8 jaar zijn de klachten voor 30% buikklachten en voor 70% andere klachten. Coeliakie kan alle processen in je lichaam verstoren, van je hart tot je huid, je lever, je gewrichten, je schildklier etc. Hierbij een (niet uitputtende) lijst:

Lees verder

Snoeptrommeltje

Op de site van de Nederlandse Coeliakie Vereniging staan voorbeeldbrieven voor kinderdagverblijf en school. Het gaat hier om brieven die je mee kan geven aan de andere ouders. Zo weten zij dat je kind geen gluten mag. En misschien willen/kunnen ze daar met traktaties rekening mee houden.

Mirthe zit nog (lang) niet op school. Zij gaat nog niet bij vriendinnetjes spelen. Daarom hebben wij besloten voorlopig zo’n brief nog niet te versturen naar de ouders van de kindjes op de crèche. Dit betekend natuurlijk wel dat zij meestal niet mee mag doen met tractaties. Ik ben benieuwd hoe zij daar mee om zal gaan. Helaas moet ze leren dat ze met eten vaak niet kan mee doen.

Maar dan moet er natuurlijk wel een alternatief zijn! Ik ga op de crèche een trommeltje neer zetten met lekkere dingetjes. En net zo’n trommeltje voor mee in mijn tas. Eis: lekker, lang houdbaar en niet allemaal ongezond.

Rozijntjes, yoghurt-rozijntjes en chococonfetti (smarties) van de Hema, babybels (buiten de koelkast te bewaren?), knijpfruit, chocoladereepje, zakje nibb-it ringetjes, bifi-worstjes, klein zakje snack a jacks, kleine zakjes snoepjes.

Iemand nog meer tips?

####

Tips via coeliakieforum en twitter: chupachuplolly’s (behalve de cola-smaak, die is niet glutenvrij), Kinderchocoladereepjes, zakjes Haribo goudbeertjes, teff chocofingers van consensa, AH minizakjes spekkies, zakjes M&Ms, rijstkoekjes van de toko (wan-wan), Jip en Janneke dropveter van de Hema, voorverpakte muffins van Schar, brosje, Mini outback animals chocolate cookies van Orgran